د ولې (salix ) په اړوند څېړنیزه لیکنه
Б. М. Зузук, Р. В. Куцик, А. Т. Недоступ, И. З. Хоменец, В. В. Перьмяков, Ивано-Франковский медицинский университет;
Н. К. Федущак, Львовский национальный медицинский университет им. Данила Галицкого
په معاصر او یوناني طبابت کې د ولې (salix ) د کارونې تاریخچه
د سپینې یا نقري ولې salix alba L کارونه په طبابت کې لرغونې تاریخچه لري . په لرغوني یونان کې د تیوفراست او دیوکورید په عصر کې د ولې د پوټکي څخه د روغتیايي وسیلې په شان کار اخستل کېده . د یونان په لرغونو افسانو کې ولې ته د روح او جادو د الهې هیکېت او همداشان د خدایانو د قدرتمندې مللکې هرا په سترګه او د ځوړندو ولو(مجنون بېدو)ډولونو ته د هیلو او غم د سمبول په سترګه کتل کېدل .
په عیسوي دین کې د نخل (خرما) د یکشنبې جشن ــ چې د عیسوي کلیسا تر ټولو مهم جشن شمېرل کېږي د یکشنبې په ورځ د مقدس اختر یا جشن په ترڅ کې نمانځل کېږي . دا جشن په تاریځ کې د یوې مهمې پېښې یعنې ایروسلیم ته د حضرت عیسی د راتګ سره تړاو لري . په دغه ورځ د ایروسلیم اوسېدونکو د حضرت عیسی قدمونو ته د خرما پاڼې فرش کړې وې . د سلاویا ولسونو لپاره دا جشن د وخت په تېرېدو سره د نخل د یکشنبې د جشن په نوم شهرت پېدا کړ . تر کومه ځایه چې په ډېرو اروپايي هېوادو کې خرما شتون نلري نو دهغه پرځای په دغه ورځ د ځوړندې ولې(willow ) د ګلداره شاخچو څخه کار اخلي . په لرغونو روایاتو کې د ولې د جادوګرو اوسحرګرو ځانګړتیاو په اړوند هم ډېر څه ویل شوي . ویل کېدل چې وله خلک له خبیثه ارواح او بدبختیو څخه ژغوري نو له همدې وجې خلکو د ولې شاخچې په کورونو کې ساتلې او د هغو له ګلانو څخه يي په خوړو کې د حلوا سره کار اخیسته . په لرغوني مصر کې د څېړۍ او چهارمغز تر څنګ د مړي سوزونې په مراسمو کې د ولې له سوزولو څخه هم کار اخیستل کېده چې دې کار د متوفا د قوت او پوهې ښکارندوي کوله . روسي لرغون پېژندونکي پلیني ستارشي د ولې د تکثر فوق العاده وړتیا څرګنده کړه .نوموړي لرغون پوه په همدا شان د ولې 8 ډولونه او ددې په څنګ کې هغه ډول چې د انګورو د چېلې په جوړولو ، د ټوکریو (سبد بافي) او ذنبیل په جوړونه کې ترې کار اخستل کېږي را په ګوته کړ. لرغونو شاعرانو لکه :
Virgil, Horace, Ovid, Juvenal, the Chinese medieval poet Liu Yu Xi, Bo Dzyuy د ولې په اړوند ډېر شعرونه لیکلي . روسۍ شاعرې انا احمدوفې د ولې په ستاینه داسې ویلي دي : «ځما لوپوخي Arctium او کراپیوه nettles خوښیدله ، مګر تر ټولو ډېره مې نقري وله » . لوپوخ Arctium او کراپیوه یو ډول بوټي دي چې په لنده بل ځایونو کې شنه کېږي .
د لوپوخي Arctium او کراپیوه nettles بوټي زمونږ د هېواد په ډېرو برخو کې شتون لري او زمونږ خلک ورسره اشنا دي چې لمړي ته يي بابا ادم بوټی او دوهم ته يي ګزنده بوټی وايي . ګزنده ځکه ورته وايي چې که د انسان د وجود سره په تماس شي نو هغه ځای سوزش کوي او تڼاکې کېږي . دغه دواړه بوټي په زړه پورې روغتیایي ګټي لري نو ځکه يي شاعرانو توصیف کړی. په راتلونکي وخت کې به د دواړو بوټو په اړوند ګرانو لوستونکو ته معلومات وړاندې شي .
په پخوا زمانو کې د ولې د مختلفو ډولونو د پوټکي څخه د نرمو چرمي دستکشو د جوړولو په مؤخه په دباغي کې کار اخستل کېده .
د ولې د مختلفو ډولونو څخه په عربي طبابت کې په پراخه توګه کار اخستل کېده . د بېلګې په ډول ، ابن سینا د ولې شیره یا شربت د بدن په مختلفو برخو کې د پړسوب د را ذبېښلو لپاره توصیه کاوه . ابن سینا په خپل اثر « د طبابت د علم قانون » کې لیکلي که چېرې د ولې د تازه پوټکي څخه لاس ته راغلې شيره د ګلاب د غوړ او د انار د پوټکي د جوشاندې سره ګډ کړو او نوموړی ترکیب په غوږ کې و څڅاوو نو د غوږ دردې لپاره به پوره مرسته وکړي .
روغتیا پالو عالمانو د ولې شیره د ژېړي د ناروغۍ ، او د ولې د پوټکي او ګل جوشانده د hemoptysis او همدا شان د پوست د خبیثه دانو د ناروغیو د درملنې لپاره توصیه کړي دي . عربي روغتیاپالو وله د سینګار ( کسمېتیک ) ښه وسیله ګڼله او د پکوالي (ګنجیتوب) او وېښتو د رژېدو څخه په مخنیوي کې يي د ولې رول خورا لوړ ارزولې دی .
د اروپا د منځنیو پېړیو په طبابت کې وله په پراخه اندازه کارېدله .د ولې د روغتیايي ځانګړتیاوو په اړوند معلومات په څوارلسمه پېړۍ کې د هسپانوي فېلسوف او ډاکټر ارنولد لخوا په مشهور اثر”Salerno Health Code” کې لیکل شوي دي . د ولې د شاخچو د سوزېدو څخه پاته شوې ا یرې (خاکستر) د callosity یا په پښو کې د میخک په لرې کولو کې مرسته کوي او د ولې له پوټکي څخه لاس ته راغلې تېزابي جوشانده د پوست پر مخ ذخې له منځه وړي . د ولې د انفوزیون یا تزریق پواسط ذکام او تبې درملنه کوي او د هغې د پوټکي د پوډر په واسط د زخمونو او جراحاتو درملنه کېږي .
د ولې د زخم رغوونکې وړتیا په اړوند د المان د منځنۍ پېړۍ ګیلدېګارد (1098—1179) په خپل کتاب «فیزیکا » یادونه کړې او هغه يي یو له بهترینو طبي نباتاتو څخه شمېرلې . د ایټالیا د منځنیو پېړیو نبات پېژندونکي او ډاکټر پېتر اندرې ماتيولي په کال 1500—1577 کې د ولي د پاڼو او پوټکي د جوشاندې په اړوند لیکلي وه چې ، نوموړې جوشانده د روماتیزم او نقرس د درملنې لپاره په زړه پورې وسیله شمېرل کېږي . په همدا شان د نوموړي داکټر هم عصر او وطندار ډاکټر او طبیعت پېژندونکي ادم لونیسېري په کال 1527-1587 کې د زخمونو د ژر تر ژر رغولوو لپاره د ولې د وچ پوټکي د پوډر ترکیب د سرکې سره توصیه کړی .
د سلاویا د هېوادونو په ولسي طبابت کې د ولې څخه د ضد التهابي او د ملاریا د تبي د ناروغیو په درملنه کې کار اخستل کېده . د ولې پوټکی د غړغړې په شان د خولې د مخاطي غشا او د تنفسي مجرا د پورتنۍ برخې د التهاب د درملنې لباره کاروي .
د اوکراین په ولسي طبابت کې د ولې جوشانده د توري، ساري ناروغیو ، د سږو توبرکلوز ، ژېړي ، روماتیزم او نورو ناروغیو په درملنه کې چې له وجې يي توری او ځیګر په زهري موادو ککړ شوي وي کاروي .
د واریکوز شریانو varicose veins د پراخېدو په صورت کې چې پښو کې د درد سره ملتیا لري د ولې د پوټکي له جوشاندې څخه په حمام کې کار اخلي چې البته د حمام موده 30 دقیقي ټاکل شوې ده. له حمام وروسته پښې په بنداژونو یا اوږدو پشمي جورابو پټوي او ارام پرېوزي .
د ګنجیتوب ، د سر د خارښت او د وېښتو د ټکېدو په صورت کې د ولې د پوټکي له مېده شوې قوي جوشاندې څخه کار اخلي .
د ازر با هیجان په ولسي طبابت کې د(Salix caprea L.) وز وله چې مجنون بید هم ورته وايي د زړه د ناروغیو لپاره د هغه د مذکرو ګوشوارو (ګلانو) کار اخلي .
تر کومه ځایه چې د ولې ډولونه جهان شموله نباتات ګڼل کېږي نو له همدې وجې د نړۍ بېلابېل ولسونه د هغو څخه په ولسي طبابت کې کار اخلي . په لا تینه امریکا کې سره پوستي د تورې ولې (Salix nigra) او چیلي ولې (Salix chilensis L.) څخه د روماتیزم په درملنه کې کار اخلي . په چيلي کې د اند د غره سره پوستي قبائیل په ځانګړي توګه اراوکانیا د ولې د پورته یاد شوو ډولونو څخه د تبې ، سر دردي ، ذکام او روماتیزم په درملنه کار اخلي . غېر له دې څخه وله د قوت بښوونکې او د ښځو د میاشتني عادت د دردونو د رفع کوونکې وسیلې په شان کارېدله . سره پوستانو د ولې د پوټکي له وچ مېده شوي پوډر څخه د غاښونو په پاکولو (سپینولو) او د ولې د ګلانو له چای څخه د جنسي غرایزو په تحریک او د ذکام په وخت کې د تبې په کمولو کار اخیست . دا باید په ډاګه کړو چې د ولې له پوټکي څخه د ناروغیو په درملنه کې د سره پوستانو او اروپایانو مېتودونه یو شان دي (Rхtsch K., 1987). د تبت د ولسي طبابت په زېرمتون کې د وز ولې (Salix caprea L.), څخه جوړ شوي درمل چې د ریوي ناروغیو ، د ښځینه التهابي ناروغیو ، مسمومیت او تورم په درملنه کې کارېدل شتون درلود .
د کوریا په ولسي طبابت کې د بنفش ولې (Salix purpurea L) د پوټکي له جوشاندې څخه د تشنج او د جرړو له شیرې څخه د جوړ شوی محلول یا لوشن څخه د بواسیرو په درملنه کې کار اخیستل کېده .
د سپینې یا نقري ولې د پوټکي څخه سل کاله پخوا salicylic acid تر لاسه شول . پر همدې بنیاد د باهېر د الماني کمپنۍ کارپوه فیلکس هوفمن او ملګرو يي په 8 د اکتوبر 1897 کې د نن ورځې یوه تر ټولو مشهوره دارو استر سېتل سالیسیلیک اسید (cetyl ester of salicylic acid) تر لاسه کړل . د وخت په تېرېدو سره نوموړې دارو په سوداګریز مارکېت کې د اسپرین ( aspirin) نوم تر لاسه کړ. هوفمن او ملګرو يي وروسته له یوي مودې څخه salicylic acid د اسپرین د تر لاسه کولو لمړنۍ منبع تثبیت کړه. د علم او تکنالوژي د بېړني پرمختګ سره د ولې پوټکي خپل فارموکولوژیک ارزښت د درمل جوړولو په صنعت کې له لاسه ورکړ ځکه چې د salicylic acid تر لاسه کول د ولې د پوټکي څخه د وخت په تناسب غېر اقتصادي تمامېده . مګر سره ددې هم د ځینو هېوادونو په طبابت کې د ولې د پوټکي او پاڼو څخه په درمل جوړولو کې ګټه اخستل کېږي . په همدا شان په ولسي طبابت کې د شپینې ولې او د ولې د نورو ډولونو څخه جوشانده ،انفوزیون او چای د ضد عفوني وسیلې په توګه کاروي .
د ولې درملیزې ځانګړتیاوې( pharmacological properties)
په نړېوالو معلوماتي درملیزو سر چینو کې د ولې له پوټکي څخه د تر لاسه شو درملو د ځانګړتیا وو په اړوند لیکنې ښي ،چې نوموړي درمل د روماتیزم ضد ، عفوني ضد ، رغوونکي (ترمیموونکي) ، antiseptic ، diaphoretic, ادرار راوړونکی ، د تبې ضد ، د وینې فشار د کمښت ، Choleretic ځانګړتیاوې لري . پر دې برسیره د ولې د پوټکي څخه لاسته راغلي درمل د برانشتي غدو او د هاظمې ( معدې او کولمو) د جهاز د غدو د ترشحاتو وړتیا لوړوي چې په پاېله کې د معدې او پا نقراس د مایعاتو د مخاطي موادو ترشح ځواکمنېږي . د نقريي ولې د پوټکي د انفوزیون څخه د لاسه ته راغلي هاېدروالکولي عصارې د فارموکولوژیکو ازماېښتونو څېړنو د نوموړې ولې ضد التهابي ، تبه ټیټوونکې او درد ارامونکې ځانګړتیاوې په ډاګه کړي دي .
همدا شان په ډاګه شوې چې ، د ولې د پوټکي څخه لاسته راغلې عصاره د ویني لخته کېدو او د رګونو په انقباض کې ډېره مرسته کوي (Todorov، 1959 ) .
په ډېر ګمان د هغه اثر تر څنګ چې د ولې په پوټکي کې د سالیسیلیک اسید د گلیکوزید د شتون سبب ګرځېدلی ، ددې نبات نورې برخې کاملا د بل اثر لرونکي دي . په ځانګړي توګه دلته باید د ازماېښت په درشل کې د ولې د پوټکي څخه د تر لاسه شوو درملو ځواکمنه اغېزه د وينې په لخته کېدو کې له پامه ونه غورځول شي . د ولې د پوټکي څخه تر لاسه شوې هایدرو الکولي عصاره څرګنده ضد وایروسي (antiviral) اغېزه لري (Dundar, S., Antonov, P., M. Boyadjiev, 1973).
د ولې په پوټکي کې د رانغښتي شوي سالیسین ګلوکوزېد ډېره اندازه په ارګانیزم کې د انزایمونو د عمل له وجې په سالیګېنول الکول او ګلوکوز تجزیه کېږي . سالیګېنول یو ناپایدار ترکیب دی چې په مرور د زمان په لمړي سر کې تر سالیسلیک الدیهاید او وروسته تر سالیسیک اسید پوري چې د درملو اساسي لمړني مواد شمېرل کېږي هایدرولیز ېږي .
باید په ډاګه کړو چې یواځې همدا سالیسین ګلوکوزید دی چې د ولې د پوټکي د تودوخې کموونکې اغېزه د پېدا کېدو سبب ګرځي . له کوم ځایه چې د سالیسین اغېزه د سالیسییک اسید تر اغېزې کمزورې ده نو د سالیسین تر اغېزې لاندې د جلد لاندې رګونه پراخېږي او د خولو اندازه ور سره زیاتېږي .
د سالیسین درد اراموونکې اغېزه د مفاصلو د درد په صورت کې له دې وجې ده چې د هغه اصلي میتابولیت یعنې سالیسیک اسید د thalamus opticus د فعالیت یعنې د درد د احساس د لېږد مخه نیسي . په دې صورت کې د ګلوکوزید اغېزه ضعیفه کېږي او د سر د مغزو پر نورمال فعالیت هیڅ ډول اثر نه اچوی . د اوریک اسید قوي افرازات د ولې د پوټکي څخه چې د سالیسیک اسید د ګلوکوزید د عمل په موجودیت کې تر سره کېږي د نقرس په صورت کې خپله اغېزه ښکاره کوي(Wilfort, 1975) .
فارموکولوژیکو څېړنو په ډاګه کړې ، کوم فعال بیولوژیکي مواد منجمله د سالیسیک اسید ګلوکوزید چې د ولې له پوټکي څخه راوزي د وینې کرونر رګونه پراخوي او د زړه د فریکوینسي د نوسان ساحه زیاتوي چې په پاېله کې د زړه ځینې ریتمونه کمېږي .
دوهمه برخه:
په 1966 کال کې Nasudari A.A. د خپلو فارموکولوژیکو څېړنو پر بنسټ په ازربایجان کې د ولو په ځینو ډولونو کې دا خبره ثابته کړه چې ، د Salix caprea L ولې له پوټکي څخه د تراوش ( percolation ) د مېتود پر بنسټ لاس ته راغلی هایدرو الکولي ټینچر او repercolation پر بنسټ لاس ته راغلې هاېدرو الکولي عصاره د زړه د رګونو په سیستم(cardiovascular system) باندې څرکنده اغېزه کوي .
.
د Berezin د ازماېښتي مېتود معلومات چې د چنګښې او د سوی(خرګوش) په زړونو تر سره شوي راښي ،چې د وز ولې Salix caprea څخه جوړ شوي درمل په معالجوي پېمانه څرګند مثبت اینوتروپیک او منفي کرونوتروپیک chronotropicاثر لري ،مګر په توکسیکه پېمانه د چنګښي زړه له فعالیته غورځوي . په دې صورت کې د Salix caprea د مذکرو ګلانو څخه د ترشح شوو فلاونوئیدي ترکیباتو اغېزه ډېره ځواکمنه ښودل شوې ده. ددې تر څنګ له دې ولې څخه لاسه ته راغلي درمل د سوی د غوږو د رګونو پراخيدل او د وینې د فشار را ټيټېدل را منځ کوي چې د درملو په بدلېدو سره بېرته خپل لمړی حالت غوره کوي . فارموکولوژیکو ازماېښتي څېړنو په ډاګه کړې ،چې له سپینې یا نقري ولې Salix alba L څخه لاسته راغلي ټینچرونه او عصارې څرګند تودوخه ټیټوونکی (تبه کموونکی) اثر لري (Todorov, 1959) .په همدا شان د ولې څخه لاسته راغلې عصاره د وینې لخته کول زیاتوي او د بدن رګونه منقبضوي .
له پورته یادونو پرته د ولې هاېدرو او الکولي عصارې ضد واېرسي (antiviral) اثر لري(Dundar, S., Antonov, P., M. Boyadjiev, 1973). فېنولي سالیسین ګلوکوزید (Phenolic glycoside salicin) چې د ولې په پوټکي کې په پوره اندازه ٪7 سلمه شتون لري ، د ولې د پوټکي د درملیزو ځانګړتیاوو اساسي عامل ګڼل کېږي چې له ځانه د تبې ضد ، ادرار راوړونکی ، درد ضد او خوله (عرق) راوړونکی اثر لري . د سالیسیلات له برکته د اوریک اسید افرازات کوم چې د نقرس په صورت کې د ولې درملیز اثر بیانوي زیاتېږي (Willfort, 1975).
د ازماېښت په درشل کې د ولې له پوټکي څخه لاس ته راغلي سالیسین په 1:200000 رقیق انډول کې له ځانه fungistatic اثر پر خمیرمایه ښکاره کړ (Vershinin N.V. 1926 ) . د سالیسیلي ګلوکوزید د میتابولیسم په درشل کې لاس ته راغلي Benzilgentizat د Histoplasma capsulatum او Blastomyces dermatidis د ودې په ځپلو کې مرسته وکړه . د ازماېښت په درشل کې د ولې له پوټکي څخه افراز شوو فلاونوئیدونو antifungal اثر وښود (Malterud et al, 1985).
Bovkin A. او ملګرو يي( 2003 کال ) د درې ډوله ولو له پاڼو څخه چې په سپینه روسیه کې شني کېږي د تر لاسه شوو ابي عصارو (water extracts) انتي اکسیداني فعالیت په ډاګه کړه . څرګنده شوه چې تر ټولو لږ انتي اکسیداني فعالیت د Salix triandra د ولې د پاڼو په جوشانده کې د Salix viminalis او Salix caprea پر تله تر سترګو شوو . وروسته څرګنده شوه چې د ولې د پاڼو د جوشاندې انتي اکسیداني فعالیت په پاڼو کې د پولي فینولي مرکباتو د شتون له وجې رامنځ ته کېږي .
په فرانسه کې لوړ اثر لرونکي ضد واېروسي جلدي درمل د سلفر سره د ولې د پاڼو او شاخچو د جوشاندې د ترکیب څخه تر لاسه کړې چې د هرپس (تبخال) د واېرسي ناروغۍ په درملنه کې کارول کېږي .
په فرانسه کې د ولې د پاڼو او شاخچو د جوشاندې او سلفر د ترکیب څخه د هرپس (تبخال چې معمولا په شونډو راوزي ) د واېرسي ناروغۍ د درملنې لپاره لوړ اثر لرونکي ضد واېرسي درمل تر لاسه شوي . د مخ د پوست د ښکلا په مؤخه د نوموړي ترکیب سره د زېتونو غوړي یوځای کوي او د هغه څخه د واېرسي لکو د ورکولو په موخه د کریم په شان کار اخلي .
زهریت ، جانبي عوارض او نه کارونه Toxicology, side effects and contraindications
د ولې د پوټکي څخه لاس ته راغلي درملیز توکې عملاً اوچت زهریت نلري . د فارموکولوژیکو څېړنو پاېلو د ولې د مختلفو ډولونو د پوټکي څخه د تر لاسه شوو فنولیکو او فلاونوئید مرکبونو او همدا شان د ساده عصارو ضعیف زهریت په ډاګه کړی . د سالیسین ګلوکوزید په ډېره کچه کارونه کولای شي مسمومیت رامنځ ته کړي او په غوږونو کې د اواز د پېدا کېدو ، سر ګرځېدو او د زړه د ضربان د کمېدو سبب شي . د ولې څخه تر لاسه شوي درملیز توکي د هغه ناروغانو لپاره چې د سالیسیلات په وړاندې حساسیت لري یا د معدې او اثنا عشر د کولمو په ناروغۍ اخته وي او یا هم برانشتي استما ولري نه توصیه کېږي .
په کلینیکي چارو کې د ولې کارونه
په کلینیکې چارو کې د ولې د پوټکي او پاڼو څخه د تر لاسه شوو درملو څخه د تودوخي (تبې) په کمولو ، د ذکام او درد په ارامولو ، د روماتیزم او همدا شان د روماتوئيدي ارتریت په درملنه کې کار اخستل کېږي .
د ولې د پوټکي څخه تر لاسه شوې جوشانده د حادو تنفسي او التهابي ناروغیو په درملنه کې کارول کېږي .
د ولې د پوټکي څخه د تړونکې (بندونکې) او ضد التهابي وسیلې په توګه د Stomatitis, Gingivitis او فوقاني تنفسي لارو د زکام په درملنه کې کار اخستل کېږي. په کلینیکي طبابت کې د ولې د پوټکي څخه یواځې د ضد التهابي وسیلې په توګه نه بلکه د وینې درونکې وسیلې په شان هم کار اخستل کېږي (Willfort, 1975, Fisher, 1978). د ازماېښتونو پر بنسټ د ولې په پوټکي کې د catechol tannins د موادو شتون د پورته یادو شوو ناروغیو په درملنه کې د هغې د اغېزې ښه څرګندوی دی . د ولې د پوټکي څخه د تر لاسه شوو درملو د تشنج او انقباض ضد ( antispasmodic) او choleretic خواصو له برکته د هغو څخه د صفرا د کاڼي (سنګ صفرا) او د صفرا د کڅوړې د دېسکینزي د ناروغیو په درملنه کې کار اخستل کېږي (Bergeret، Tetau، 1972).
په بلغاریا کې د نقريي ولې د پوټکي 20٪ جوشانده د عفوني ارتریت او د روماتیزم د درملنې لپاره کاروي ، چې په پاېله کې د ناروغ دردونه او د مفصلونو پړسوب ، د بدن د تودوخې درجه کمېږي او د ناروغ اشتها او روغتیايي حالت ښه کېږي .
د ولې پوټکی د تانین د شتون له برکته د خونرېزي د راز راز ډولونو ، اسهال او د ښځینه جنسي ارګان د مبهل د وینخلو او د التهابي ناروغیو په درملنه کې کارول کېږي . د ولې د پوټکي جوشانده د سترګو د وینځلو لپاره د بلفاریت یا د سترګو د زېزمو د مزمن التهاب او د سترګو د ګاټو د سره کېدو په صورت کې کارول کېږي . په همدا شان د ولې د پوټکي جوشانده د د ستوني او د وریوو(بیره) د التهاب په صورت کې غړغړه کوي . د ولې دغه ځانګړتیاوې د تانین د موادو چټکه او کارنده اغېزه حسابېږي .په balneology (د منراالي ، چټلو او بحري اوبو او اقلیمي درملني په اړوند زده کړي ته وايي ) کې د ولې پوټکی د بدن د خارجي برخو د درملنې لپاره په حمامونو کې د پښو د خولو(عرق) او د جلدي ناروغیو لپاره کارول کېږي . د ولې د پوټکي د پوډر غلیظّه جوشانده د التهابي زخمونو د درملنې لپاره په زړه پورې وسیله ګڼل کېږي . د اسېتیل سالیسیک اسید سنتزول او په درملیزو چارو کې د هغه کارول ، په همدا شان د سالېسیک اسید پر بنسټ د نورو درملو جوړولو په اوسني وخت کې د ولې د پوټکي کارونه په طبابت کې محدوده کړې .
د ولې څخه جوړ شوي درمل او غذا تکمیلوونکي
1. Alleviate (Neways, USA)
د سپینې ولې د پوټکي عصاره لرونکی 125ملي لیتره لوشن د عضلاتو د ضعف ، کشش ، د رګه کېدلو او نورو صدمو همدا شان د میوزیت ، ارتریت ، د عضلاتو ، مفاصلو ، ستون فقرات د دردونو ، د نېورالژي او نېوریت د درملنې لپاره کارول کېږي . د نوموړی لوشن پواسط د وجود عضلات غوړېږي .
2. Bronchicum tea (tea Bronhikum), (Nattermann, Germany
Instant tea in bottles of 150 ml, which includes: the root cortex Piscidae – 2 g/25 g willow bark – 6 g/25 g fruits of anise ordinary – 1 g/25 g, anise oil – 0.002 g/25 g fruit fennel – 0.075 g/25 g fennel oil – 0.029 g/25 g grass lungwort – 4 g/25 g, stems with leaves of ivy creeping – 3 g/25 g root tsimitsifugi – 9.5 g/25 g root licorice – 6.5 g/25 g of ammonium chloride – 0.25 g/25 g saponin – 0.1 g/25, the drug is used in tracheobronchitis.
3. Digestodoron ® (Weleda SA, France
د اوبو الکول لرونکی 30 ملي لیتره محلول دی چې په 100ګرامه کې يي د مواد لاندې انډول لیدل کېږي:
t otal extract, made from 4 g of male fern rhizomes, 1 g rhizomes Polypodium vulgare, 4 g roots Pteridium, 1 g rhizomes Scolopendrium, 2 g of white willow bark, 2 g of purple willow bark (Salx purpurea), 4 g leaf prutovidnoy willow (Salix viminalis), 2 g of leaves Salix vitellina.
نوموړي درمل د هاظمې د تنظیموونکي وسیلې په توګه د هاضمي جهاز د مختل کېدو او د معدې د سیکرېتولېتیک فعالیت په ځانګړي ډول د ګاستریت ، سپاستیک کولیت او قبضیت په صورت کې کارول کېږي . نوموړي درمل 20 څاڅکي درې ځله د ورځې مخکې له خوړو کارول کېږي .
4. Ephydrol® (Saunier — Daguin, Франция
د اوبو الکلي محلول په شان جوړېږي چې لاندې ترکیب لري:
tincture Sanicle – 20 ml; camphor – 2 g lavender essence – 600 mg essences of bergamot – 400 mg, lemon essences – 400 mg menthol – 500 mg saligenina – 300 mg officinal solution of formaldehyde – 3 g
نوموړي درمل پرته له محلوله د ښکلا اوسینګار جوړونکي کریم په شان په 60او 120 ګرامه تیوبونو کې هم تولیدېږي چې لاندې ترکیب لري :
extract Fioravanti – 250 mg essences avocado – 300 mg essences of bergamot – 200 mg camphor – 2 g of menthol – 500 mg saligenina – 3500 mg officinal solution of formaldehyde – 2 g
نوموړي درمل د پښو او د بدن دنورو برخو د خولو په برطرفولو کې مرسته کوي .
5. Insti (Herbalage, Pakistan
ګرانول داره پوډري پاکټ چي د سپینې ولې د پوټکي ، د adgatod ریشه لرونکی بوټی ،معطره بنفشه ،Licorice root ، د والرین د ریشه لرونکی دی . نوموړي درمل په اوبو کې ډېر ژر حلېږي او د ټوخي ،تبي ، ذکام ، ګریپ او سردردي لپاره ډېره موثر وسیله ګڼل کېږي . یو پاکټ په ګرمو اوبو کې حلوي او د ورځې 3 ځله د پورته یادو شوو ناروغیو په درملنه کې ورڅخه کار اخستل کېږي .
نور بيا