کابل:
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمد الله رب العلمین والصلوات و السلام علی خاتم النبیین،
د افغانستان دخلکو ډېرو معززو استازو، مشرانو، علماوو، خویندو ورونو اسلام علیکم!
زمونږ جهادي مشر جناب حضرت صیب او له دوی سره د کیمسیون د اعضاوو چې راسته لاس ته تشریف لري، ستاسو د رابللو او د ډېرو ښوو ترتیباتوله امله ډیره مننه کوم.
خدای تعالی دې وکړي، چې زمونږ د نن مجلس او بیا په راتلوونکو ورځو کې ستاسو بحثونه د افغانستان د مظلوم ملت د درد او رنځ د ختم او د پای تر ټولو ټینګ او حقیقي قدم وي.
ډېر خوشحاله یم، چې نن زمونږ سره د جمهوري ریاست معاون صیبان ، جهادي رهبران، قاضی القضات صیب، د اساسي قانون پر تطبیق باندې دڅارنې د کمیسیون محترم رییس ، د ولسي جرګې او د مشرانو جرګې محترم رییسان او زمونږ د جمهوري ریاست د انتخاباتو کاندید صیبان هم ناست دي، دوی ته هم ښه راغلاست وایم او پر دوی کې به یو ځکه چې لس پرون تعین شول، یوولس کسان دی، په دې کې به یو شپږ میاشتې وروسته یا اووه میاشتې بعد انشا الله د افغانستان رییس جمهور وي، هر یو چې وي اوس دې لا مبارک شي د معاوینانو سره یې.
تر دې د مخه چې ولاړم شم بحث ته، چې ولې دا جرګه جوړه ده؟ د جرګې د ترتیباتو لپاره د کابل ښار تقریباً وتړل شو، پنځه ورځې رخصتي اعلان شوه، د کابل ښاریان په تکلیف شول، محصلین له درس څخه پاتې شول، د افغانستان د خلکو په نماینده ګۍ دکابل د معززو ښاریانوڅخه او د محصلینو څخه عفوه غواړم.
یک مسئله بسیار مهم ملی بود، نمی توان جزء این کار دیگری کرد، باید جرگه می آمد و وطن غریب ما برای جرگه همین یک جای را دارد و آن هم پهلوی پوهنتون پولی تکنیکماست، مردم به تکلیف شدند از محصلین، از مردم شهر کابل و آنهای که از اطراف به کابل می آیند روزمره، معذرت می خواهیم.
جرگه ما حضار گرامی قسمیکه مدبر صاحب فرمودند فقط به یک هدف جور شده و آن بحث و غور نهایت عمیق در مورد قرارداد امنیتی است که امریکا خواهان آن با افغانستان استو هیچ اجندای دیگری ندارد و امیدوار هستم که هیچ اجندای دیگری هم مطرح نشود. در دو جرگه قبلی هم در جرگه صلح ما که استاد شهید استاد ربانی زیاد سرچ می کردند و در جرگه قرارداد استراتیژیک ما هم که جناب حضرت صاحب ریاست اش را می کردند پیش از جرگه آوازه ها شد که رئیس جمهور جرگه را بخاطر تغییر قانون اساسی جور می کند یا نمی دانم به تغییر قانون انتخابات یا چی، ولی دیدیم که این طور نبود این جرگه هم فقط در مورد قرارداد امنیتی است و امیدوار هستیم که هیچ کسی موضوع دیگر را مطرح نکند و نباید شود.
حرفی است که باید در آخر می گفتم ولی می خواهم در آغاز بگویم، شما به نمایندگی مردم افغانستان تشریف آوردید خواهرها و برادرهای ما، بزرگان قوم، معززین، علمای کرام الدین، روحانیون عزیز کشور، دانشمندان کشور، تعلیم یافته های کشور به نمایندگی ملتی که در دور اخیر تاریخ خود در چهل سال گذشته در رنج متداوم زندگی کردند، یک روز خوشی را هم ندیدیم به حیث ملت، به حیث افراد روزهای بوده که برای ما خوش گذشته و برای ما سخت گذشته ولی به حیث ملت، به حیث مجموعه ملت، چهل سال است که روز خوشی را ندیدم و شما امروز جمع شدید تا در یک امر نهایت مهم ملی، حیاتی برای افغانستان بحث کنید، مذاکره کنید و روی سندی که خدمت شما گذاشته میشود دقت کنید. من بسیار زیر فشار بودم که جرگه را دعوت نکنم در جرگه های قبلی هم زیر فشار بودیم که دعوت نکنم، ولی جرگه را من برای امروز و فردای افغانستان به هر حکومتی که در اینجا باشد و در قضایایی مهم ملی مملکت فیصله کند، حتمی می دانم. پس وظیفه شما امروز نهایت خطیر و مهم است و هر کسی به حرف خود می آیم چه حکومتی و چه غیر حکومتی چه از اقارب من، چه از خویشاوندان من و چه از دوستان من نزد شما بیاید و یا نزد هر فردتان، یا نزد کمیسیونها که رئیس جمهور در این مورد اینطور نظر دارد یا آنطور نظر دارد قبول نکنید من هیچ نماینده ای ندارم نماینده من شما هستید، من هیچ نماینده ای ندارم، نماینده من وجدان ملی افغانستان است و من به نمایندگی وجدان ملی افغانستان و ضرورتهای حیاتی افغانستان این جرگه را خواستم، پس با آزادی کامل و با درنظرداشت منافع ملی و حیاتی افغانستان شما غور کنید و فیصله هایتان را بکنید.
هره فیصله چې مو وکړه د افغانستان دخلکو د نماینده ګانو فیصله ده، د باندې د افغانستان خلک ستاسو ددې فیصلې په انتظار دي، ټول هغه افراد د دې ملت، اعضا د دې خاورې، چې دردیدلي دي، ځورېدلي په دېرش کالو کې؛ آرامش غواړي اوسوله غواړي، امنیت غواړي او د نظام برقراري غواړي په دې خپله خاوره کې، هغوی ستاسې د دې جرګې په انتظار دي، هغوی هم ستاسو څخه د افغانستان د ملت په نماینده ګي د غور او دقت غوښتنه کوي. تکراروم یې چې که چېرې زما په نماینده ګۍ هر څوک تاسو ته راشي، چې رییس جمهور په دې کې داسې نه وايي، مګر داسې وایي، زما نماینده نه دی او ترټۍ به یې او شړۍ به یې.
بزرگهای عزیز وطن، خواهرها و برادرهای عزیز، مهمانهای گرامی خارجی!
امروز بحث خود را از دوزاده سال پیش آغاز می کنیم بازهم، به گذشته های دورتر شاید در آخر بحث خود بیاییم دوازده سال پیش در جهان یک حادثه ای به اتفاق افتاد که آن حادثه یازدهم سپتمبر سال 2001 بود در امریکا، که تعمیرات بزرگ امریکا توسط طیاراتی منهدم شدند، به وزارت دفاع امریکا حمله شد و یک طیاره ای دیگر هم پیش از اینکه به مقصد خود برسد سقوط کرد. با آن حادثه ای که به مردم امریکا رنج آورد سه هزار مردم ملکی شان را به قتل رساند توجه امریکا و جامعه جهانی دوباره به طرف افغانستان جلب شد و امریکا و ناتو و آیساف به اثر فیصله شورای امنیت ملل متحد و جامعه جهانی بنام جنگ علیه تروریزم به افغانستان آمدند و چون طالبان در آن زمان هم پیمان القاعده دانسته شده بودند و جهان گفت که از افغانستان شده، پس حکومت طالبان و نظام شان مورد حمله جامعه جهانی قرار گرفت. ملت افغانستان که از سالها در رنج بود و در جنگ بود و در کشت و خون بیچاره گی می زیست با دیده باز و با آغوش باز جامعه جهانی را به افغانستان خوش آمدید گفت به امید یک افغانستان آزاد، آرام و مترقی و در همکاری ما و جامعه جهانی رژیم طالبان و به همراه شان القاعده و خارجی های که از بیرون سرحدات افغانستان با ایشان پنهان به خاک ما آمده بودند اینها از افغانستان دور شدند. افغانستان برای دو سال زندگی آرام به پیش برد، بعد از دو سال به طرف ناامنی ها و مشکلات رفتیم افغانستان از آن وقت تا امروز را بدون هیچ گونه شک و تردیدی و با اطمینان کامل که دست آوردهای بزرگی داشتند مهمترین اش از دید من این است که افغانستان دوباره خانه تمام مردم افغانستان شد، هر فرد از ملت ما، هر فردی از هر گوشه ای از خاک ما از هر مفکوره، از هر دید و از هر نظر و از هر سابقه ای که داشت پس به این خاک به آزادی آمدند حق شرکت در انتخابات پیدا کردند و حق رأی در انتخابات را پیدا کردند، پس بزرگترین دست آورد ما و شما مردم افغانستان در دوازده سال گذشته این بود که افغانستان دوباره خانه تمام افغانها شد به همراه اش مردم سالاری به یک اندازه ای و آزادی مطبوعات و تعلیم و تربیه و صحت و بهبود اقتصاد عمومی مردم و بهبود اقتصاد یک تعداد به صورت فوق العاده، آن هم شد و به همراه اش باز هم بسیار مهم اینکه افغانستان صاحب بیرق، هویت و شناخت بین المللی شد در تمام جهان بیرق افغانستان در اهتزاز است در تمام جهان، در تمام محافل جهان حضور داریم و بسیار به عزت حضور داریم. چپن ما، لنگی ما، و کلاه ما و پکول ما و چادر خواهرهای ما را همه جهان به رسمیت شناخت ، پس این خاک تثبیت هویت کرد زیادتر از هشتاد نمایندگی خارجی در افغانستان حضور دارد، ما در اکثر کشورهای جهان هستیم انشاء الله یک ماه بعد سفارت سریلانکا هم در افغانستان باز می شود ما قبلاً در آنجا سفارت باز کردیم کشورها از افغانستان طلب دارند که در کشور ما و شما سفارت باز کنیم که آنها می آیند به افغانستان، این خوبی اش بود ولی چیزیکه آرزوی بزرگ ملت افغانستان بود به همراه دست آوردهای ما امنیت هم بود امنیت به مردم افغانستان نیآمد مردم افغانستان در بی امنی زندگی کردند خانه های مردم افغانستان مورد تاخت و تاز قرار گرفت، تعداد زیادی از مردم ما شهید شدند تعدادی در حملات طالبان و تروریستها و تعدادی هم در حملات خارجی ها بنام جنگ علیه تروریزم، شهدای هر دو چه آنهای که بدست طالبها شهید شدند و چه آنهای که بدست خارجی ها شهید شدند ورثی شان حضور دارند و من خواهش کردم که از کمیسیون که ورثی شهدا اینجا حضور داشته باشند از هر دو، حکومت ما ترقی کرد ولی حکومت ما ترقی اش در تصادم با اداراتی بود که خارجی ها به ما ایجاد کردند، گروه های شخصی امنیتی، قراردادهای خودسر و ملیشه ها و غیره…در این گیر و دار از یک طرف افغانستان به سرعت در عرصه بین المللی و جهانی به پیشرفت روابط دست می آفت، به پیشرفت تعلیم و تربیه دست می آفت به بهبود صحت دست می آفت، به داشتن سرک و آب بهتر دست می آفت و به حیث یک ملت و یک کشور و یک هویت رسمیت عظیم جهانی پیدا می کرد و از جانب دیگری مردم افغانستان خصوصاً در دهات و اطراف ما زیر حملات طالب، تروریزم و حملاتی که بنام مبارزه علیه اینها می شد و این باعث از این شد که روابط دولت افغانستان و دولت امریکا و ناتو به تشنج برسد. این تشنج گاهی بسیار شدت گرفت روزهای رسیده در ده سال گذشته که من پیش خود به حیث رئیس جمهور افغانستان فیصله کردم که با اینها دیگر مقاطعه بکنیم و بس کنیم باز عاقبت اندیشی مرا منع کرد و تدبیر به این واداشت که گذاره کنیم شهیدهای خود را رسیدگی کنیم پرسان کنیم کمک کنیم و کوشش کنیم که حالات را بخیر ملت خود برقرار کنیم. اینها هم بعد از اعتراضات شدید ما و مجادلات شدید ما آهسته آهسته، بسیار آهسته البته می توانست که زودتر کنند به اصلاح اعمال خود پرداختند و در جریان این روابط ما با جهان و کشمکش جنگ بنام تروریزم و ترقی و بهبود زندگی مردم ما جامعه جهانی بخصوص امریکا از ما طلب همکاری های درازمدت استراتیژیک کردند، به همراه اش به همراه امریکا یعنی به اضافه امریکا هند و کشورهای بزرگ اروپایی و ترکیه هم از ما خواهش کردند. این گونه قراردادها را با چندین کشور امضاء کردیم به شمول امریکا، قرار این بود که در همان قرارداد استراتیژیک با امریکا که برایش پارسال لوی جرگه خواستیم قرارداد امنیتی هم می بود ولی ما نخواستیم که در قرارداد استراتیژیک قرارداد امنیتی هم نهفته باشد ما خواستیم که این قرارداد جدا باشد تا وقت برایش داشته باشیم کافی، و برای مطالعه اش دقت کنیم امریکا هم موافقه کرد پس مسائل این قرارداد امنیتی را از قرارداد استراتیژیک بیرون گذاشتیم و قرارداد استراتیژیک را در مفاد بزرگ آنها و ما مردم افغانستان سنجیدیم و جرگه آمد منظور کرد و رئیس جمهور محترم امریکا به افغانستان تشریف آوردند و آنرا یکجا امضا کردیم. از دید ما و در حقیقت قرارداد امنیتی مهمتر از پیمان استراتیژیک ما و امریکا است چون در عمل پیامدها و عواقب هم به ما هم به منطقه و هم به امریکا دارد و به اساس قرارداد پیمان استراتیژیک ما قرار بود در ظرف یکسال افغانستان و امریکا قرارداد امنیتی را ترتیب کنند و امضاء کنند.
البته امریکا عجله درلوده او مونږ دقت غوښت، چې مونږ په دې کې کمزوری طرف وو او دوی زورور طرف وو، نو لهذا مونږ دقت غوښته مونږ تېر کال پر امنیتي قرار داد کار شروع کړ، دوی غوښتل چې دا ژر امضا شي خو مونږ ورته حاضر نه وو، زمونږ له خوا پر دې قرار داد باندې یوکیمسیون تعین شو، چې په هغه کیمسیون کې اول زمونږ سفیر په واشنګټن کې او له هغه سره ملګرو پر دې قرار داد له امریکا سره کار کاوه بیا چې دا خبره یو ځای ته ورسېدله یو څه سند ترتیب اوتکمیل او د دواړو جوانبو نظریات معلوم شول، خبره راغله افغانستان ته او مذاکرات ټول دلته وشول، بیا د کیمسیون په رأس کې د امنیت ملی مشاور ښاغلی سپنتا ودرېد او ورسره ډاکتر صیب اشرف غنی چې زمونږ د انتقال د کیمسیون مشر وو، چې د افغانستان له کلیو او کورونو څخه د خارجیانو عسکر را لنډ شي او را کم شي هغه انتقال یې د افغانستان ملي اردو ته کاوه مونږ هم ورسره ملګري وو او ورسره جنرال صیب وردګ کله چې وزیر دفاع وو ملګری وو، بیا بسم الله خان زمونږ فعلی وزیر دفاع، رییس د امنیت ملی، د بهرنیو چارو وزارت وزیر صیب او مخکینی او اوسنی معین صاحب او د افغانستان مربوطه ارګانونه په دې کې داخل شول، دوه درې هفتې وروسته په هر امنیتي مجلس کې ما او معاون صیبانو د امنیتي مجلس اعضاوو هم په دې مجلس کې ګډون کړی دی او غور مو پرې کړی دی او وقتاً فوقتاً مو جهادي رهبران او د افغانستان ملي مشران، د مشرانو جرګې او د ولسي جرګې رییسان او د قاضی القضات او قاضی صیب ګل الرحمان او نور مشران ورونه را غوښتي او هغوی هم په دې کې ګډون را سره کړی دی.
په دې قرار داد کې ما شخصاً دومره دقت کړی دی، چې د دې قرار داد ارزش یې ایجابوي او د افغانستان د ملت ګټې ایجابوي. یاني فوق العاده ډېر دقت مې کړی دی، ټکي په ټکي، لغات په لغات، کرښه په کرښه، ماده پر ماده مې لوستی او تغییر مې پکې را وستی او مذاکره مو کړې ده.
دا چې د امریکا په دې قرار داد کې څه مفاد دی دوی دې تعریف کړي، چې دوی ولې دا غواړي خو دا چې مونږ په دې قرار داد کې څه غواړو او زمونږ په دې کې ګټه څه ده دا زمونږ وظیفه ده چې مونږ یې تعریف کړو، زمونږ وظیفه داده، چې له افغانستان څخه د خارجي قواوو حضور لږ کړو، دوی به راتلونکی کال له افغانستان څخه ځي که سل زره وه که تر هغه زیات و دوی به ځي او که مو موافقه ور سره وکړه که تاسو ومنله نو بیا د دوی محدود تعداد د لس زرو څخه تر پنځلس زرو پورې په افغانستان کې پاتې کېږي، زه چې کله وایم دوی منظور مې یوازې امریکا نه ده، زه چې کله وایم دوی منظور مې د ناټو هیوادونه او ځینې د آیساف هیوادونه هم دي لکه متحده عربي امارات ، ترکیه او زمونږ ځینې نور اسلامي ورونه دا مو اول مرام دی او دې ته بیا وروسته را ځم.
خو دوهم مرام او تر اول مرام مهم مرام مو دا وو، چې د دوی تګ را تګ د افغانستان په کلیو، په وطن کې او پر کورو باندې حملې بندې شي او د افغانستان خلک له دې څخه مصؤن شي. سختې شخړې مو پر دې سره وکړې، دوی خپل استدلال کاوه او مونږ خپل استدلال کاوه زمونږ استدلال د اولې ورځې هم دا وه، چې امریکا، ناټو او ور سره آیساف چې د تروریزم په خلاف جنګ د افغانستان په کلي او کور کې نه دی، ته د افغانستان کورو ته هر شپه پر څه ځې، ځاله ګۍ یې معلومه ده، پناه ګاه یې معلومه ده، تربیتګاه یې معلومه ده هلته ولې نه ځې؟ دلته څه کوې زمونږ په کلیو کې هر ورځ انسانان په عذابوې.
دوی خپل استدلال کاوه د دوی استدلال مونږ ته په عمومي توګه په غټو ټکو کې د قناعت وړ نه وه، نو مونږ غوښتل چې دوی د افغانستان له کورو څخه بند شي او زمونږ قانون و مني او عزت یې وکړي، ورسره د افغانستان په پیاوړتیا کې، په تقویه کې د افغانستان سره ملګری شي؛ خپلې مرستې درستې مصرف کړي د افغانستان د قوانینو سره یې سم مصرف کړي او د افغانستان د ادارې د لارې څخه یې مصرف کړي، ملي اردو مو را وروزی، پولیس مو را وروزي او سم یې را وروزي، دا بخور و نمیر روزنه چې نن یې کوي دا نه منو، دا د نن بخور و نمیر روزنه نه منو، زه جیټ تیارې ور څخه غواړم، دی دا بمبیرک تیارې را کوي دا نه منم، زه ټانګ ځینې غواړم دی پایکپ را کوي دا پایکپ زه په خپله له جاپان څخه را نیولی شم دا نه منم، زه مقتدره اردو غواړم، توانمنده اردو غواړم، زه داسې اردو غواړم چې د دې خاورې دفاع په خپله وکړي، زه داسې افغانستان غواړم چې خپل حکومت د خپلو خلکو دفاع وکړي، نو د دوی سره اتحاد کوو، د دنیا سره ملګرتیا کوو دا دنیا بې ملګرتیا نه کېږي دلته یوازې سړي تر پښو لاندې وي لکه مونږ چې تر پښو لاندې شولو، شخص تنها شخص تنها است. وایي چې: ((خان یې په یاران یې)) هو چې یار دې ښه یار وي، سسته یاري نه کوم، که څوک زمونږ سره یاري کوي نو دې یاري ټینګه را سره وکړي.
ما یاری سست نمی خواهیم، فریب هم نمی خواهیم و در یاری ما این چیز ها را یاد نداریم، پس بحث ما جریان داشت، خلاصه سخن به توافقات عمومي رسیدیم یک ساحه را که از روز اول به همرای شان صحبت نکردیم، و گفتیم که این مطلق کار ما نیست، صلاحیت حوزه قضایی است، آن روز اول گفتیم به رییس جمهور شان، چند وقت یش در امریکا گفتیم که من در مورد قرار داد امنیتي در هر موردش به همرای تان صحبت میتوانم ولی حوزه صلاحیت قضایی از اختیار دولت افغانستان نیست این از اختیار ملت افغانستان است و ملت افغانستاندر این مورد فیصله کنند البته توضیحات و تشریح که این چه است و چه نیست این را ما داده میتوانیم و به همین دلیل تعداد زیادی از آگاهان قانون ما، قانون دان های ما اینجا امروز شرکت دارند، آنها این قرارداد را دیده اند، قاضی القضات صاحب، قاضی صاحب گل رحمن و بزرگ های دولتی ما، علمای کرام ما در این مورد صحبت کنند، چیزیکه من به آن تاکید کردیم و جګړه کردیم و شخړه کردیم در قرارداد و امنیت خانه های مردم افغانستان، تا اینها از خانه های مردم افغانستان متوقف شوند.
امنیت خانه های مردم افغانستان، تقویه افغانستان، عزت زندگی مردم افغانستان و روابط بین دو کشور مستقل، این سخن و این مذاکره را رساندیم تا پریزوز، پریروز متن که ما میخواستیم اینها قبول نکردند، گفتند که ما در آن مشکل داریم، متن ما بود، به هر دو زبان میخوانم توجه کنید!
متن ما بود، پیشنهاد افغانستان: نیرو های ایالات متحده به مقصد تفتیش یا عملیات نظامی به خانه های افغانها داخل شده نمیتوانند. نیرو های ایالات متحده نمی توانند افغانها را دستگیر و زندانی کنند. نیرو های ایالات متحده هیچ نوع توقیف خانه را در افغانستان اداره نکرده و نمی توانند دارای زندان باشند.
امریکا گفت که درست است ولی اگر کدام عسکر ما ربوده شود، در یک خانۀ برده شود و خطری به حیاتش باشد باز ما چطور کنیم، ما برایشان گفتیم که نمی توانید، اینها گفتند اگراینطور است، قرارداد نمیشود، اگر عسکر ما زندگی اش در خطر باشد و او را نجات داده نتوانیم، حکومت ما، ولسی جرگه شان و سنای شان و مردم شان این اجازه را نمیدهد، هله هله هله، مذاکره بالاخره پریرشب وزیر خارجه شان تیلفون کرد، آقای جان کری و گفت که رییس جمهور افغانستان به جرگه تان بگویید که اگر ما بزودی به دفاع عسکر ربوده شده خود رسیدگی نکنیم و او اخطاف شود در یک جایی، کسی در یک خانه ببرد، در یک دوکان ببرد، در یک جایی ببرد که کسی نیست و آنجا ما رفته نتوانیم و شما ما را مانع شوید و او کشته شود این معامله ما ختم میشود، من گفتم درست است وقتیکه اینطور است پس شما انتظار کنید به همرای حکومت آینده افغانستان قرارداد را امضا کنید، کاندید های محترم نشسته اند، یکی شان رییس جمهور میشه، شش ما بعد انتخابات است، گفت نخیر، آنرا نیز نمیتوانیم، ناوقت میشه چون ناتو و کشور های ناتو از ما با شما تعهد میخواهند، بعد ازین که ما با شما تعهد کردیم و در توافق رسیدیم، آنها وارد صحنه میشوند، اگر ما نباشیم، آنها هم نمی باشند، راست میگویند، آنها به ما گفته اند که اگر امریکا نباشد ما هم نمی باشیم، یکیش نمی باشه،همه میروند، سرکرده همه اینها امریکا است. امریکا اگر نباشد، آنها ما را گفتند تمام شان، جرمنی هم گفت، فرانسه هم گفت، انگلیس هم گفت، پولند هم گفت، همه شان گفتند، حتی بعضی از کشور های اسلامی هم ما را گفته اند که اگر امریکا نباشد باز ما هم میریم.
پس چی میکنیم؟ وزیر خارجه امریکا پیشنهاد کرد که اگر من براش شما نامه ای روان کنیم چطور ، به رییس جمهور افغانستان، من گفتم که خط را بنام جرگه مشورتی افغانستان روان کنید، گفت آن خلاف تعامل دپلوماتیک است، ما باید خطاب به دولت کنیم، باید به شما ارسال کنیم، من گفتم درست است که روان میکنی چی نوشته میکنید؟ گفت نوشته میکنیم که رییس جمهور افغانستان و ملت افغانستان از رنجی که در این مبارزه علیه تروریزم در چندین سال دیده اند ما آگاه هستیم و ما میخواهیم که رنج ملت افغانستان متوقف شود و به همین ترتیب چند موضوع دیگر، من گفتم که درست است، به شرطی که رییس جمهور تان نوشته کند و متن آنرا من ببینم. دیشب تا ناوقت شب مصروف بودیم و بالاخره متنی را که رییس جمهور آنها به من نوشته کند، ما متن آنرا تصحیح کردیم، لغات خود را در آن اضافه کردیم، باز رییس جمهور امریکا امضا کرد، متن آنرا امروز برای من روان کرد، به اساس آن یک متن دومی باز موافقه شد.
خط رییس جمهور امریکا را، په دواړو ژبه مو ترجمه کړی دی په پښتو او په دري. دلته له ما سره دري متن دی زه به دري متن درته ولولم ، پښتو متن بیا درته وروسته ولولم. په دري متن کي د امریکی د رییس جمهور خط چي نن سهار راته را ورسید تاسو ډیر غور باید پکښی وکړی داسي وايي:
…………… متن خط رییس جمهور امریکا……………
هر دو کاپی پشتو و دری این خط را به همرای قرارداد امنیتی خدمت شما میگذاریم، شما این خط را ببینید، نقاط آنرا ببینید، ضمانت هایش را ببینید، باز درین مورد فیصله تان را خود تان بکنید.
نظر یک خانم اشتراک کننده: ……………
حامد کرزی: اجازه بدهید که حرف های من تمام شود، درست است، اجازه دهید خواهر، درست است.
اجازه دهید خواهران و بردران، هر کس حق دارد صدای خود را بلند، این خواهر ما حق داشت که صدای خود را بلند کند، هدف شخصی دارد، هر چی دارد این جرگه برای این است که مردم صدای خود را بلند کند، آرزوی ما اینست که کسی که مخالف این پیمان است اتهام پاکستان یا ایران سرش نشود ما در کشور خود کسانی داریم که مخالف این پیمان هستند، این درست نیست، ما کسانی را داریم که بدون چون و چرا طرفدار این پیمان است، آیا آنها مزدور امریکا هستند، ما کسانی را هم داریم که مخالف هستند، مه خودم به ای متهم هستم که مخالف هستم ولی مه نیستم، ولی مه شرایط دارم که پایش را بسته کنم، باز صحیح است.
بگذارید، آن خواهر حق دارد، در افغانستان خون ریختانده شده، خون مردم ریخته به این نام جنگ با تروریزم، اگر من هم به عوض او خانم میبودم همین صدا را میکردم، پس کسی را متهم به پاکستان یا ایران نکنید، چون اگر کسانیکه طرفداری بدون چون و چرا را بکند باز پیش ما امریکایی میشود. بگذارین مردم نظر خود را بدهند، نظر خود را به افغانستان، طرفدار پیمان هستیم ولی امریکا زندگی مردم ما را عزت کند، قانون ما را عزت کند، استقلال ما را عزت کند و همرای ما متحد وفادار و صادق باشد، پول هم زیاد بیاورد.
میآیم به حرف پیمان، این ماده که پیش شما در متن میآید چون توافق بالایش نشده، شاید جایش خالی باشد، بعد از توافقی که ما با امریکا کردیم و بعد از نامه اطمینانیه که رییس جمهور امریکا منحیث ضمانت به ما فرستاد و این پیش شما میباشد، هم خود ماده که اصلاح شده است و هم خط رییس جمهور امریکا پیش تان گذاشته میشود باز شما جرگه فیصله تان را بکنید، هر فیصله که میکنید، اگر چه او خواهر ما در هر جرگه برآمده ولی گپش باید عزت شود.
به هر صورت، میآیم، اجازه راکړي، نو په دې پوه شولو په عمومی ټوګه می درته وویل چی مونږ څه غوښتل په دي قرارداد کي او امریکا څه غوښتل او سند به ستاسی مخ ته پروت وي، ماده په ماده به یې ولولی، خپل نظر به پکښی ورکوي که چیرته پوه نه شوی چې دا یې ا څه لیکلی دي له خپلو ملګرو سره طبعی ده چي پوښتنه وکړي. نو دا قرارداد څه معنی؟ چی راځم د دي قرارداد عملی معنی ته، امریکایان په افغانستان کي په ۹ ځایونو کی د ناټو ا و د ځنې اسلامی هیوادونو سره یو ځای غواړي چي قرارګاه وي ولري، هغه کوم ځای دي؟ هغه بګرام دي، کابل دی، هرات دی، جلال آباد دی، قندهار دی، شینډنډ دی، ګردیز دی او هلمند دی. ۹ ځای کي. زمونږ په هوایي میدانونو کي به دوي هلته وي او هلته ددغه قانون په اساس چي مونږ دا قرارداد ورسره کوو، دوي خپل کار کوي، په دي جریان کي د مذاکراتو په دي تیر کال کي ډیر په تفصیل د امریکي د رییس جمهور سره خبرې شوي دي او دخارجه وزیر سره یي هم، که مو چیرته توضیحات غوښته په دي هکله چي تاسو په تفصیل څه ویلي دي، په ننی غونډه کې ځای نشته . که زه دا ټول تفصیل درته ووایم تر مازدیګر نه خلاصیږي، نو سپنتا صاحب ناست دی، زموږ پخوانی وزیر خارجه چې نن په کاندیدانو کي دی نه دی راغلی، ډاکتر صاحب اشرف غنی د کاندیدانو له ډلې څخه ناست دی، جنرال صاحب وردک هم د کاندیدانو له ډلې څخه ناست دی، د وزارت خارجی خلک دي، ددوي مامورین دي، زمونږ سفیر صاحب دي په امریکا کي، دا به متواتر دلته درسره وي او که مو توضیحات غوښتل دوي به په دي ټولو مواردو کې تاسو ته توضیحات درکړي.
ولی اما چرا این قرار داد را میکنیم فایده قرار داد چیست و ضررش چیست حرف مهم از دید من به حیث رئیس جمهور افغانستان چرا این قرار داد را میکنیم در حقیقت این قرار داد برای ما موقع میدهد که ما از همی مرحله گذار خود را به یک حالت ثبات برسانیم گذار به دو معنی گذار به معنی این که ما ترتیب بیرون برآمدن نیروهای خارجی را میگیریم به ترتیب که آنها از ما خوش بروند، آزرده نباشند، اگر ناراحت بروند آسیب شان برای ما بسیار بزرگ میشه اگر حرف مرا متوجه شده باشید باز تکرار میکنیم ما این قرار داد را به این خاطر میخواهیم تا اینها به نحوه که اینها میخواهند به تدریج بروند، به تدریج رفتن شان البته قسمت عمده شان تا به اخیر سال میروند ولی ده هزار که باقی می مانند آنها را به تدریج در مدت ده سال، اینها برای ده سال قرارداد میخواهند دایمی نیست فقط برای ده سال تا به ده سال اینها از افغانستان به کلی خارج میشوند و ما و کشور ما میمانیم ما در حقیقت در یک حالت گذار هستیم هم از لحاظ امکانات، وسایل و توانمندی های خود ما و هم حالات منطقه و هم حالات جهانی. پس این قرار داد یک مرحله گذار را برای ما میسر میکند که هم نیروهای خارجی بدون اینکه از ما خفه بروند به تدریج از افغانستان برایند و کمک شان برای ما برسد ولی از آسیب شان بدور باشیم و هم خود ما در ده سالیکه در پیش روی داریم کشور خود را ترقی بیشتر و زیادتر داده باشیم.
چون اینها تا به حالی به اساس فیصله ملل متحد در اینجا هستند، سال آینده این فیصله ملل متحد ختم میشود پس بعد از آن که اینها در اینجا باقی میمانند برای یک مرحله گذار دیگر اینها ضررت به یک توافق همراه مردم افغانستان را دارند اگر مردم افغانستان برای شان این توافق را دادند، میتوانند بمانند در غیر آن مجبور که بروند و رفتن شان به این ترتیب که ما به یک حالت گذار نرویم و ترتیب خود را نگیریم به خیر کشور ما نیست، دلیلش را بعداً برای تان عرض میکنم.
د افغانستان شرایط د دې قرارداد په عمومیاتو کې او زموږ لپاره په اساساتو کې څه دي؟
ډیرې مهمې خبرې ته راځم یو خو د دې قرار داد تخنیکي اړخونه دي،چې دابه کیږي هغه به کیږي او هغه به کیږي.
خومونږ څه شرایط لرو د دې قرار داد لپاره، ولې یې غواړو او یا ولې یې نه غواړو؟
که دا قرار داد او له امریکې سره ستراتیژیک تړون افغانستان ته امنیت راولي زموږ په ګټه دی، که سوله راته راولي صحیح ده،نو که امریکا له موږ سره امنیتی قرار داد کوي موږ ترې امنیت او سوله غواړو.
زه په دې پوه یم ،چې سوله د دوی په لاس کې ده، زه مطلق په دې پوه یم، زما د لسو کالوکاردا یوه خبره راښودلې، چې سوله د دوی په لاس کې ده، نو سوله ورځنې غواړو او امنیت ورځنې غواړو. کله چې سوله وي او امنیت وي دوی دې خدای راولي،
په اډو کې دې ناست وي، چې هرڅه د باندې کوي هغه د دوی کار دی پر مونږ دې کار نه لري.
سوله او امنیت شرط د قرار داد دی، د سولې په پروسه کې دې راسره همکار شي.
زه په دې پوه یم که زموږ همسایه هیواد پاکستان او امریکا، اول امریکا او دویم پاکستان په سوله کې راسره و دریږي هم به افغانستان امن وي او هم به پاکستان امن وي او دا موږ ورڅخه غواړو.
فایدې یې نورې څه دي؟ کومکونه به راسره وشي د کاله نه پوهیږم وزیر صاحب د مالیې ناست دی ۱۶ میلیارده ډالره دي که څودي، که لسوکالو لپاره ۱۶میلیارده ډالره دي راکوي.
څلور میلیارده ډالره به زموږ د عسکرو لپاره راکوي او درې نیم دي که څلور نور دي هغه به زموږ بیارغونې لپاره راکوي، هغه به زموږ وزیر صاحب د مالیې تاسې ته په تفصیل وړاندې کړي.
او تربیت به مو وشي او تعلیم به مو وشي اوخصوصا ثبات به مو ټینګ او کلک وي.
د دې قرار داد لپاره مې خارجې مشورې کړي دي. د دنیا له ټولو مهمو هیوادونو سره مو مشوره کړیده. همدا مشوره یوکال کیږي،چې جاري ده،چې امریکا له موږ سره دغه شان معامله غواړي ستاسو څه نظر دی؟
اوله مشوره مو له درې سترو هیوادونو سره وکړه،چې هغه چین دی، هند دی او روسیه ده.
روسیې راته دوه واره وویل، یو وار پروسږکال د شانګهای په کنفرانس کې په چین کې د روسیې رییس جمهور جناب محترم پوټین صاحب راته وویل،چې موږ د افغانستان په مجبوریتونو پوهیږو، موږ د امریکې سره خپل اختلافات ډیرلرو په نورو ځایونوکې خو په افغانستان کې موږ د دوی شتون د څو نورو کلونو لپاره ستاسو په ګټه بولو. بیاهند ته ولاړم، هندیان یې طرفداره وو، ویل یې چې تاسې مجبوریتونه لرۍ،چې درسره وي دنیا دیو څو نورو کلونو لپاره ستاسو په ګټه ده. بیا تیره میاشت چین ته ولاړم خاص د همدې هدف لپاره، او د چین له حکومت سره، چې تر ټولو په دغه ساحه کې موږ ته مهم دی ژورې خبرې وکړې د چین جمهور رییس،ښاغلی شي جینګ پینګ په ډیر تفصیل خبرې راسره وکړې او راته و یې ویل، چې موږ د امریکې موجودیت په افغانستان کې دګذار په دغه حالت کې د افغانستان لپاره ښه ګڼو.
ستاسو مجبوریتونه دي او تاسو باید د دوی او د ناټو او د نور نړیوالو مرستو څخه برخه من شۍ او هر قرار داد،چې تاسې کوۍ،چې تاسې خپل استقلالیت ثابت کړی وي د افغانستان، موږ اعتماد ورباندې لرو او منو یې.
له پاکستان سره مو هم مشوره کړې ده، په ظاهره کې یې راته ویلي دي، چې سمه ده.
ایران سره مو هم مشوره کړې ده ایران په ښکاره راته ویلي دي، چې غلطه ده.
ترکیه یې طرفداره ده. اسلامي نړۍ یې هم طرفداره ده. د سعودي عربستان له پادشاه د حرمین شریفین له خادم سره مې مشوره کړې ده. هغوی راته ولي دي، چې څه چې د افغانستان په ګټه دي هغه وکړۍ.
نو بین المللي ټولنه او خصوصا ستر هیوادونه ،چې اثر ګذاره دي د افغانستان او منطقې پر حالاتو هغوی د دې قرار داد ملاتړ راسره کړی دی، او خو دایې هم راته ویلي دي، چې موږ یې ملاتړي یو خو افغانستان خپل شرایط هرڅه، چې لري پر امریکا او ناټو دې کیږدي.یعنې دوی زموږ د شرایطو ملاتړي دي او همکار هم راسره دي.
نو روس ،چېن، هند، پاکستان، منځنۍآسیا، همسایه هیوادونه ترکیه او زموږ عربي مسلمان هیوادونه متحده عربي امارات ،سعودي ، کویټ دا ټول په دې کې طرفدار دي. ایران موږ ته ویلي چې پکې نه دی.
زموږ کامیابي په دې تیرو لسو کالو کې داوه، چې موږ خپله رابط له نړۍ سره مستقله وساتله. زموږ رابطه له ایران سره د امریکې تر اثراتو لاندې رانغله او زموږ رابطه له امریکې سره د ایران تر اثراتو لاندې رانغله او دا زموږ په ګټه شوله.
ایران زموږ عقیدې ته احترام کوي، البته اوسنی حکومت یې یوڅه نرم دی په دې هکله. خدای دې وکړيچې د دوی او امریکې معامله هم سره جوړه شي چې نن یې مذاکرات سره شروع دي.
بزرگان عزیز، خواهران و برادران عزیز ما همه ما بخاطر داریم تاریخ کشور خود را دیدیم و خصوصاً تاریخ چهل سال پیش را دیدیم که افغانستان برنده جنگ و جهاد شد ولی شکست خورده سیاست شد، درست است یا نه؟ ما برنده جهاد شدیم شوروی را از افغانستان کشیدیم منفعت اش را تمام دنیا گرفت، امریکا یکه تاز دنیا شد از برکت جهاد ما جرمنی تجزیه شده متحد شد، مبارک شان باشد، سخت از دل خوش شدیم دوست ما بود، آسیا میانه آزاد شد کشور های مستقل پهلوی ما، برادر های ما آزاد شدند تاجکستان ، ازبکستان ، ترکمنستان ، قزاقستان ، قرغزستان و آزربایجان، اروپای شرقی آزاد شد پاکستان صاحب بم اتوم شد از برکت جهاد ما چون پول دنیا برایش آمد واقعاً که همی قسم شد، بدون هیچ گونه شک صاحب ترقی شد، صاحب نظام شد و صاحب استخبارات شد، آی اس آی بلا کرد، در آن وقت ها پول امریکا هم همرایش بود.
ایران هم آباد شد از برکت جهاد ما، ما چی شدیم؟ زیر پای، یک خارجی رفت یک خارجی آشکار که سر تانک آمده بود، از شوروی مه چی کله کنم نر واری آمد و ما هم نر واری همرایش جنگیدیم، شکستش دادیم آنها هم رفتند از خاک ما ولی از اشغال آشکار خلاص شدیم، اشغال پنهان ده جان ما آمد خون ما ریخته شد شهر های ما ویران شد، قصر های ما ویران شد، مهاجرت ما به میلیون ها زیادتر شد، بلاخره این شد که مملکت ما به این جا رسید.
حالی ملت افغانستان تدبیر باید بکند، هند پانزده روز پیش به مریخ راکت روان کرد باور تان میاید، شنیدید برادران و خواهران ما! هند به مریخ راکت روان کرد اگر سفیر شان اینجا حضور داشته باشد مبارک شان باشد بسیار خوش هستیم، مملکت که زیر دست انگلیس بود در یک و نیم صد سال امروز مستقل و به مریخ راکت روان میکند، ترقی کرد.
ما تداوی کوچک ریزش و زکام خود را کرده نمیتوانیم، هر روز به امضای مه هزار ها دالر این خاک مصرف میشود که مریض های ما به خارج میروند و از ملت ما به میلیون ها مصرف میشود که به خارج میرود.
افغانستان باید که ترقی کند افغانستان به پیش برود افغانستان باید در ثبات باشد، افغانستان در تضاد و تصادم نباشد ما نه به همسایه های خود تضاد و تصادم میخواهیم و نه با کشور های بزرگ جهان. اگر به آنجا برویم هم توسط کشور های بزرگ جهان و هم در تبانی با آنها با بعضی همسایه های ما دو باره زیر پای میشویم، بناً هر فیصله که میکنیم تدبیر سیاسی و عاقبت اندیشی داشته باشیم چون تصامیمی که امروز میگیریم تا به فردای نسل های آینده افغانستان ما خیر یا شر میگذاریم کاری بکنیم که افغانستان مستقل، افغانستان با عزت، افغانستان با وقار و افغانستان بدون هیچ گونه مشکلی ولی در همکاری و توافق با جهان و در قوت زندگی کند اما چطور و از کدام راه اینجا گپ برمیگردد بر اعتماد.
زما او د امریکې ترمنځ اعتماد سم نه دی، زه پر دوی اعتماد نه کوم، دوی یې پرما نه کوي. دا تیرو لسو کلو راښودلې ده، ما شخړې ورسره کړې دي، دوی هم ډیر تبلیغات راپسې کړي دي، د افغانستان خلکو پرکورو، د افغانستان پر ځمکه او د افغانستان پر امنیت او پر دې.
که چیرې تاسو موافقه وکړه، چې دا قرار داد وشي نو باید،چې امریکا له موږ سره متحده شي ،چې د دې ترمخه، چې که دا قرار داد که تاسو ومنلو او شورا تصویب کړ نو قرار داد دې هلته امضا شي ،چې زموږ انتخابات شوي وي، په سمه او په عزت، او امن مو ټینګ شوی وي او موږ په دې پوهیدلي وو،چې لاره مو دامن خواته روانه ده او دوی دې په دې کې له موږسره همکارشي. په تیرو انتخاباتو کې موږ خپلې تجربې لرو تکرار وم یې نه.
نوموږ یو معیاد غواړو که چیرې تاسې موافقه وکړه او مشوره مو وه نو یومعیاد غواړو،چې زموږ کار به په خیر شي او زموږ انتخابات به په سمه توګه وشي، که خراب شي پرما تاوانیږي.
امریکا او غرب ډیر زور لري هغه به کرار ناست وي ملت به ماته نفرین کوي،چې انتخابات دې غلط وکړل.
او زه یوازې نه شم کولی،چې د دوی د همکارۍ لاس نه وي. او د همسایه ګانو همکاري راسره نه وي .
زه امن لرونکي انتخابات غواړم، باعزته انتخابات غواړم. داسې انتخابات غواړم ،چې د افغانستان ملت په ټول اختیار او امن او سوله کې وي. او د افغانستان ټول خلک راشي دغو کاندیدانوته رایه ورکړي. هرڅوک،چې وټاکل شو مبارک دې وي د افغانستان د ملت ټاکنه ده.
ماته به افتخار دا وي، چې ما واک د انتخاباتو له لارې آینده رییس جمهور ته سپارلی وي او دا به د افغانستان د ثبات یوه ډیره لویه نقطه وي.
نو په دې شرایطو سره ،چې دوی یې په تطبیق کې زموږ سره همکار شي، او وښیي چې د افغانستان له سولې سره همکار دي او وښیي چې د افغانستان له امن سره همکار دي.
او زه بیا هم تکراروم د افغانستان امن او سوله د دوی په لاس کې ده، ترډیره حده که دوی همکاري راسره وکړي نو انشاالله موږ د سولې خاوندان یو.
په دې هیله، په دې آرزو او د افغانستان د آینده نسل د ښه عزت او ښې ترقۍ، چې بیا د چا بچی دبم یا انتحار له ډاره په کنج کې د اتاق پټ نشي.
زموږ او تاسې اولادونه ټول دغسې شوي دي، چې بم وچوي او ماشومان به زغلي یو کنج ته او موږ بل کنج ته زغلو . زما زوی د درې کالو وه،چې د وزارت دفاع نوم یې زده کړ.
کدام طفل جهان در سه سالگی می فهمدکه وزارت دفاع چیست؟
این از مصیبت ماست، حملۀ بود بالای وزارت دفاع، گفت چی بود بابه جان، من گفتم حمله بالای وزارت دفاع، همان وزارت دفاع در ذهنش ماند، وزارت دفاع، وزارت دفاع، وزارت دفاع.
پس هرفیصلۀ که میکنید سعادت امروز و نسل فردای خود را در آن در نظر داشته به خیر افغانستان فیصله کنید و تکرار میکنم در روابط با جهان خیر ماست و در استقلالیت و عزت ما است، هر دوی شانرا داشته باشید.
خوش آمدید، بخیر باشید.