په داسې حال کې چې هيواد مو په زرګونو معلولين، کونډې د شهيدانو کورنۍ، او يتيمان لري، د بيکارۍ کچه اوج ته رسيدلې، ډیری هيوادوال مو د فقر د کرښې لاندې ژوند کوي، د غريبۍ له وجې مو ډیری هيوادوال د یو و بل په مريو غوريږي؛ درې ميليونه په کار برابر کسان مو د بيکارۍ رنځ؛ رنځوي او د يو کال په تيريدو مو تقريبا يو نيم لک هيوادوال اروپايي هيوادونو ته د سر په بدل واوښتل؛ افغان دولت مو د ولس څرمنې ته سوباړی بند کړی دی. د نوي حکومت په منځته راتګ سره مو افغان دولت د ولس له خولې د ډوډۍ مړۍ واخيستله، وينې يي وزبيښلې او اوس يي د هډونو په ژوولو پيل کړی دی.

د وروستيو راپورونو پر اساس ويل کيږي له دې وروسته به په دولتي روغتونونوکې له ناروغ پیسې اخېستل کیږي. د عامې روغتيا وزير فيروزالدين فيروز وايي؛ ټاکل شوې په دولتي روغتونو کې روغتيايي خدمات د پيسو په مقابل کې ترسره شي څو په هيواد کې د روغتيايي بنسټونو لګښت؛ له دې لارې پوره کړي. فیروز وايی؛ ددې لپاره چې هيوادوال مو د درملنې په خاطر نورو هيوادونو ته خپل ناروغان و نه ليږي؛ دوی هڅه کوي څو په ښه توګه په هيواد کې دننه د درملنې زمينه برابره کړي. پوښتنه دا ده هغه هېوادوال چې د یوپرستامول تابلیت د اخېستلو توان نه لري په دولتي روغتون کې د پیسو پهمقابل کي د درملنې توان به له کومه کړي؟

همداشان د افغان دولت د فيوډالي مفکورې بل خبر دا دی چې له دې وروسته به د بانکي خدماتو فیس؛ د دولتي کارکوونکو له تنخواګانو ګرځول کيږي. د ملي یووالي حکومت کابينې تصويب کړې چې د بوديجوي ستونزو له امله؛ ټاکل شوې له دې وروسته به د بانکي خدماتو فيسونه د دولتي کارکوونکو له مياشتينۍ تنخواګانو ګرځول کيږي. دا په داسې حال کې ده چې پخوا تر دې؛ د بانکې خدماتو فيسونه د ماليي وزارت له لوري د هيواد له ملي بوديجي ورکول کيدل. تیره ورځ د ماليی وزير د کابينې په غونډه کې يوه طرحه وړاندې کړه چې پر اساس يی د بوديجوي ستونزو او له ملي بوديجې څخه د فشار کمولو په خاطر؛ ټاکل شوې له دې وروسته د بانکي خدماتو فيسونه؛ د دولتي کارکوونکو د مياشتينۍ تنخواګانو څخه وګرځول شي. ياده طرحه د ملي يووالي د حکومت د کابينې له لوري هم ومنل شوه.
د ویلو ده، چې له دې وړاندې ولسمشر اشرف غني د مبایل کریدت کارتونو پهواسطه تقنيني فرمان صادر کړی وو. په دغه فرمان کې راغلي وو، چې په سلوکې به ۱۰ سلنه مالیه د دغو کریدت کارتونو څخه اخیستل کيږي. که څه هم دپارلمان له لوري په اکثريتو رايو رد شو، خو اوس هم په اتومات ډول په سلو کې۱۰ سلنه مالیه د کریدت کارتونو څخه ګرځول کيږي.

دلته افغان ولس ګڼ شمير پوښتنې لرې چې آيا افغان دولت د ولس اوسنی حال نه ويني او که په لوی لاس پرې ځان ړندوي چې په داسې حال کې چې د دولت له لوري د ځوانانو د اشتغال کوم څرک نه ليدل کيږي خو رنګارنګ ماليات پرې وضعه کیږي او يا دولتي سهولتونه کموي؟
که افغان دولت د هيواد د اقتصاد د پياوړتيا لپاره دا هر څه کوي نو آيا دا به منطقي وي چې ولس مو دې يوې مړې ډوډۍ ته حيران وي او دولت مو دې پرې ماليات وضعه کوي او يا دولتي سهولتونه کموي؟
آيا دا منطقي ده چې د هيواد اقتصادي پياوړتيا په خاطر دې دولت د ولس په وينو ځان موړ کړي؟ دولت ولې په نورو زيربنايي پروژو، د کانونو په کيندنو او د فابريکو په جوړولو کار نه کوي چې پرې کاري زمينه برابريږي او هم پرې د هيواد اقتصاد پياوړی کيږي؟
دولت د دغو پيسو د مصرف او خونديتوب لپاره د شفافيت په خاطر څه کړي دي؟
آيا دغه د مالياتو پیسې د ولس په درد دوا کيږي او که د شخصي جيبونو او سياسي پارټيو د عیش و عيشرت لپاره لګول کيږي؟
آيا دولت د مالياتو وضعه کولو وړاندې د خدماتو د کيفيت ارزونه کړيده، آيا خدمات د ولس د اړتيا مطابق ترسره کيږي؟

سمه ده ولس به دا ومني چې د مالياتو پيسې شخصي جيبونو ته نه ځي بلکه د دوی په درد دوا کيږي؛ او همداشان په دولتي روغتونونو کې به معاينات هم د پيسو په مقابل کې ترسره کړي؛ خو په مقابل کې يي له دولته غوښتنه کوي چې په کور دننه په دولتي روغتونونو کې ورته د سل سلنې روغتيايي خدماتو د ترسره کولو زمينه برابره کړي. اوسمهال خو په ډیری دولتي روغتونو کې يوازی عادي معاينات ترسره کیږي. ولس غواړي چې نور اړتيا ونلري چې د درملنې په خاطر خپل ناروغان نورو هيوادونو ته ونه ليږي. ولس قرباني ورکوي او د دولت له لوري هر رنګه مالياتو ورکولو ته تيار دی خو له دولته د خپلو ورکړل شویو مالياتو په شفاف ډول د دوی په درد د دوا کيدو غوښتنه کوي. ولس غواړي چې د خپلو قربانيو بدله په خپله سترګو وویني نه دا چې تورې دې لالا وهي او مړۍ دې عبدالله. ولس نه غواړي چې د دوی په پيسو دې چارواکي عيش و عيشرت وکړي.

لیکنه : خوشحال آصفي