حکیم سنایی هم لکه سعدی او مولانا هزلي شعرونه لري هزل په چا ناروا ویل یا هم هغې توکي دی چي د اخلاق اوادب خلاف وي اویا د خلکو ځانګړي او پټ خاصيتونه رسوا او بربنډو ی . چې دا ممنونه نړۍ ده
هغه وايي:

دان که داریم عزم «روز آباد»
منم و یک خر و دو سه همراه
وګڼه چې عزم د سفرلرو د« روزاباد»
زه یم یو خر او دودرې نور خره راسره
***
د سنایي یو هزل دسه بوسش په هکله داسې دی
از خسیسی که هستی ای ملعون
بر … زن چو ماکیان کاژی
از ستاره همه ربایی گوشت
ای زنت روسبی غلیواژی
داسې خسیس يې ای ملعونه
د ښځی په … لکه چرګه دکاژی
له ستورو ټوله غوښه غلا کوی
ښځه دی بدلمنه د غلیواژی
***
پیش ازین گفتم سه بوسش را همی
مردمست آن روسبی زن مردمست
باز از آن فعل بدش گفتم که نه
سگ دمست آن روسبی زن سگ دمست
گوید از سختی ور امیر سرخس
پر خمست آن روسبی زن پر خمست
باز گویم نی که پر خم زن بود
کژدمست آن روسبی زن کژدمست
کفته بادا سرش زیر پای گاو
گندمست آن روسبی زن گندمست

مخکې له دې مې ویل: سه بوسش ته
مست سړی د ولس دی پلشته( فاحشه ښځه )
بیا مې دهغه دبدو کړوپه لیدو ویل: چې یا
دسپي لکۍ ده هغه سپی خویه شتابه( فاحشه ښځه )
له بخیلي ورته وايي امیر د سرخس
ډک خم دی هغه ټیټه فاحشه
بیا وایم چې یا ټیټه ښځه نه ده
لړم دی لړم هغه ښځه شلته
کوټلي دی وی دهغه سره د غوا تر پښو لاندی
بد بویه ده بویه هغه بدلمنه

***
نزد ما این چنین سیه که تویی
مرد نبود که … خر باشد
موږ ته داسی تور چې ته يې
سړی نه وی لکه دخره … تور

***

در «معجزی» شاعر په هزل سره یادوی او وايی:

عجزی خود ز معجز ادبار
نزد هر زیرکی کم از خر بود
خود همه کس برو همی خندید
زان که عقلش ز جهل کمتر بود
زین چنین کون دریده مادر و زن
ریشخندش نیز درخور بود
خپله بېوزلي دمعجز خوارکي
دهر زیرک ته ایسي کم تر خره
خود ټول خلک پر ې خاندی
ځکه کم عقل دی او خرډبه
مور او میرمنی دداسې څیری…
د ملنډو يې وړ دي کړه

***
به شعر اندرت مردم خواندم ای خر
که تا کارم ز تو گیرد فروغی
خطی نارایجم دادی و شاید
دروغی را چه آید جز دورغی

په شعر کې مې سړی وبللې ای خره
چې کار می شی ښه له هغه بهتر
نادوده لیک دی راکړ او شاید
د درواغجن څه زده د درواغو برتر
***
ننگ ناید مر شما را زین سگان پر فساد؟
دل نگیرد مر شما را، زین خران بی فسار؟
این یکی گه« زَین دین »و کفر را زو رنگ و بوی
واندگر گه «فخر ملک» و ملک را زو ننگ و عار
نه شرمیږئ تاسو ددې ناوړو سپو؟
زړه مو نه تنګیږئ ددی بې اوساره خرو؟
دایو کله « زین ددین» او کفر اخلی له هغه رنګ او بوی
او بل يې کله ( فخر ملک) او خلکو شرمیږی د هغه په ابرو
***
تو دست چپ در این معنی زدست راست نشناسی
کنون با این خری خواهی که اسرار خدایابی
ته په دی مانا کین د ښي لاسه نه پیژنې
اوس په دی خرتوب، اسرار د خدایي غواړې
***
حايض او، من شده به‌گرمابه
ماهی او من طپيده در تابه
حایض هغه،زه یم په ګرمابه کې
کب هغه زه یم بریان په تابه کی
***
حاجت صد هزار … قوی
شد ز … روا که مابونی
حاجب من روا نگشت از تو
گر چه از خواسته چو قارونی
پس چو به بنگرم بر تو و من
من کم از … و تو کم از .ونی
***
زن مخواه و ترک زن کن کاندرین ایام بار
زن نخواهد هیچ مردی تا بمیرد هوشیار
گر امیر شهوتی باری کنیزک خر به زر
سرو قد و ماهروی و سیم ساق و گلعذار
تا مراد تو بود با او بزن بر سنگ سیم
ور مزاج او بدل گردد بود زر عیار
آنقدر دانی که برخیزد کسی از بامداد
روی مال خویشتن بیند که روی وام‌دار

ښځه مه غواړه تښته له هغی په وخت کې د بار
ښځه نه غواړی چې مړشی هیڅ سړی هوښیار
که شهوتی امیر یې مینځه وپيروده په زر
قد لکه سرو، ښکلی او سپین ورونونه او ګلعذار
تر څو غواړی وهه ډبره په سپین زر
چې دهغې مزاج بدل شو زردي عیار
دومره پوهیږې چې څوک له خوبه پاڅی سهار
دخپل مال مخ وینی لکه مخ د قرضدار
***
هیچ نیکو نبود هرگز بد
هیچ خر آن نبود هرگز حر
پشت کس را نکند ز آب تهی
تا شکمشان نکنی از نان پر

ښه هیڅکله نه وی بد
خر هیڅکله نه وی حر
د چا شا له اوبو نه کړی تش
چې نس يي نه کړی له ډوډۍ پر