کور / اسلامي / د ریاضت میاشت یوولسمه برخه

د ریاضت میاشت یوولسمه برخه

د روŽې ماتوونكي :

وښتنه (۱): هغه كوم شيان دي ي دروŽي دماتولولامل ګرځي اوه ترسره كولوسره يي رروŽاتي څشي واجبيږي ؟

ځواب : روŽه څوشيان ماتوي :

لومړى: هرهغه څه ي ه قصدسره دروŽاتي نس اويادماغ ته ننوزي له هري لاري ي وي ،خوله، زه ، غوږ ياكوم بل ځاي روŽه ورباندي ماتيږي .

دويم: ه قصدسره خوراك اوڅښاك كول ، لوي خداي جل جلاله فرمايي : {وكلوا واشربوا حتى يتبين لكم الخيط الأبيض من الخيط الأسود من الفجر}.

ياني: ترهغه مهاله وري خوراك اوڅښاك كوئ ې سين تارله تورهغه څخه رابيليږي (ياني سهاركيږي)

دريم:هغه څوك ي ه قصدسره قي ووهي،خوكه بي امه ورڅخه قي ووهل سوبيايي روŽه نه ماتيږي، څنګه ې يغمبرصلي الله عليه وسلم فرمايي: “من استقاء متعمدا فعليه القضاء، ومن ذرعه القيء فلا قضاء عليه” (11).

ياني : كه څوك خله قي ووهي نوقضاورباندي لازميږي اوكه قي ورڅخه ووهل سوبياورباندي قضانسته.

څلورم: كله ي روŽاتى ځان خلاص كړي (ياني : مني ورڅخه ووزي) هغه ي ه هرډول وي روŽه ماتوي ، دجماع ه ذريعه وي اويادموټ وهلو(استمنا).

نځم: هغه څوك ي درمضان مياشتي ه ورځ كي ه خله خوښه كوروالي (جماع )وكړي روŽه يي ماتيږي اودقضاترڅنګ ورباندي كفاره هم لازميږي .

نوټ: كه ه هرډول له ډولونوداروŽه ماته سي ، ورته ه كارده ي نورترماښامه دروŽي ه ډول خله خوله وتړي اوځان روŽاتي غوندي وګڼي، خوداه دي مانانه ده ي داروŽه يي سمه ده بلكي قضااوكفاره (ه هغه صورت كي ي كفاره هم ورباندي لازمه سوي وي) بايدترسره كړي .

وښتنه(۲): كه ه روŽه كي څوك موټ ووهي (ه لاس اوياځان موښلوځان انزال كړي)روŽه يي ماتيږي ؟ اوكه ماتيږي نوبايدڅه وكړي ؟

ځواب: موټ وهل روŽه ماتوي ، لكه څنګه ي مومخكي يادونه وكړه انزال كه ه هرډول وي دروŽي دماتيدولامل ګرځي ، كه كوم څوك ه قصدسره داكاروكړي نودروŽي قضاورباندي لازميږي اوكفاره نسته.

موټ وهل كه ه لاس وي ، دورانه ه ذريعه وي اوياه بالښته اوبل شي سم كارنه دى ، ځكه له يوه لوه جسماني روغتياته زيانمن دى اوله بل لوه دانساني قوې ناسمه كارونه ده ي داسلامي شريعت له مخي نارواكاردى ، يغمبرصلي الله عليه وسلم موټ وهونكى رټلي بللي ،فرمايي : ( ناكح اليدملعون …) ياني : له لاس سره واده كونكى درټلووړدى .

كه يوڅوك له خلي ميرمني سره بازۍ كوي ، لاس ورباندي وهي اوه دي حال كي خلاص (انزال) سي هم روŽه ماته ده خويوازي ورباندي قضالازميږي اوكفاره ورباندي نسته .

نوټ : مني هغه سريښناكه ګاټه اوبه دي ي له تناسلي آلې څخه ترراوتلووروسته انسان سړيږي اودشهوت اوريي مري اوبله نښه يي داده ي ه ډيرزورسره راوزي اوغورځي ، له مني څخه ماسيوادوه نورشيان هم سته ي يوه ته( ودي) اوبل ته (مذي ) ويل كيږي ، (مذي) ترخلاصيدومخكي دشهوت راورته كيدورمهال راوزي ي دمني ه رتله ګاټه نه دي اورنګ يي هم داوبوغوندي روڼ دى او(ودي) ترانزال وروسته راوزي ي هم ه شكل كي مذي ته سوي دي ،اوحكم يي دادى ي دمذي اوودي ه وتلوروŽه نه ماتيږي، غسل هم نه واجبوي خوكالي ورباندي مرداريږي اوه وتلويي اودس لازم ګرځي .

وښتنه(۳): هغه څوك ي درمضان مياشتي روŽي سربيره له خلي ميرمني سره كوروالي (جماع) وكړي څشي ورباندي لازميږي اوميرمن يي بايدڅه وكړي ؟

ځواب: درمضان ه مياشت كي دورځي له لوه جماع كول روŽه ماتوي اوسخته ګناه ګڼل كيږي ځكه ه دي توګه دروŽي حرمت ترښولاندي كيږي ، نوله همدي امله دى ي ددغه كارركونكي دري كارونه لازميږي :

لومړى: ردي كارباندي دزړه له تله ښيمانه كيدل اوله لوي خداي څخه دبخښي غوښتنه كول .

دويم: د دغي ورځي قضاب ه راوړي .

دريم : كفاره به وركوي ، ياني: دوي مياشتي به رلسي روŽي نيسي اوكه يي هغه ديوه شرعي عذرله امله نسواي كولاي نوشيتومسكينانوته به سهاراوماښام ډوډۍ وركوي ، څنګ ي داسلام يغمبر صلى الله عليه وسلم هغه سړي ته ي ه ورځ كي يي له خلي ميرمني سره جما ع كړي وي فرمايلي”أعتق رقبة، فإن لم تجد فصم شهرين متتابعين، فإن لم تستطع فأطعم ستين مسكينا” (12).

ياني: يومريى ازادكړه ، كه هغه نسي كولاي دوي مياشتي رلسي روŽي ونيسه اوكه دي هغه هم ه وسه نه وي نوشيته مسكينان ماړه كړه .

خويوه خبره ي ه دي ځاي كي ديادولووړده، داده ي كفاره رهغه الازميږي ي شرعاورته دروŽي خوړل روانه وي ، دبيلګي ه توګه مسافراوناروغ ، اوبل داي دجماع ځاي دښځي مخ اوياشاوي اوكه يي ه ورانه ، نواويابل ځاي كي ځان خلاص كړي وي بياكفاره ورباندي نه لازميږي.

همدارازهغه څوك ي ه تيروتنه جماع وكړي كفاره ورباندي نه لازميږي، دبيلګي ه توګه دسهاروخت داخل سوي ووخوده ګمان كاوه ي لاشه ده .

كه ميرمن له ميړه سره ه دي كاركي همږغي وه رهغي هم كفاره اوړي خوكه ه زوره ورسره كارسوي وي نوبيايوازي قضاورباندي لازميږي .

وښتنه(۴):ځيني كسان ددي لاره ي له كفارې څخه ځانونه خلاص كړي، داسي م كوي ي له جماع څخه مخكي ه يوه بل غيرمغذي شي روŽه ماته كړي اوبياجماع وكړي ، اياه دي م سره كفاره ساقطيږي ؟

ځواب: كه څوك درمضان ه روŽه كي له ښځي سره كوروالي (جماع) وكړي كفاره ورباندي لازميږي ، اوترڅنګ يي سخت ګناهكارهم ګرځي ، ځكه ي دروŽي حرمت ته يي سكاوى كړي ، ه م اوحيله باندي نه خلاصيږي ، ځكه ي لوي خداي دزړونومالك دى (يعلم ماتبدون وماكنتم تكتمون) ستاسوه ټولوښكاره اوټووه دى ، همدارازهغه ښځه ي ه خله خوښه داكاركوي اوځان داسي اوي ي ګواكي ه زوره ورسره سوى ، هم ګناهكاره ده اوكفاره ورباندي لازميږي .

وښتنه(۵):كه دروŽاتي نس ته ه تيروتنه شي ننوزي روŽه يي ماتيږي ؟

ځواب: دامام ابوحنيفه رحمه الله ه مذهب يوازي دهيري ه صورت كي روŽه نه ماتيږي اواته دزوراوتيروتني ه دواړوحالتونوكي روŽه ماته بولي خويوازي قضالازميږي.

وښتنه(۶): كه روŽاتى خل عورت ته لاس وروړي اويايي ښځه له لاس اويانوربدن سره ومښلي روŽه يي څنګه ده ؟

څواب: ه قصدباندي له ښځي سره تماس نيول سم كارنه دى ځكه دروŽي دماتيداويره ورڅخه رامنځته كيږي ، اوله ردۍ ښځي سره خوبيخي ګناه ده ځكه داكارله روŽي رته هم ښه نه دى ، مګرله قصدرته كه دلاس اويادبدن له نوروغړوسره دښځي تماس راسي روانه لري اوروŽي ته هم تاوان نه يښيږي خوه دي شرط ي احساسات راونه اروي ، اوداډيرمهال دطواف رمهال رامنځته كيږي .

وښتنه(۷): روŽاتى كولاي سي عطروكاروي اويادسر اوږيري وريښتان ه لوشل غوړكړي ؟

ځواب: بلي ، دعطروهل روŽي ته تاوان نه رسوي ، همدارازدوريښتانوالش ، روŽاتى كولاي سي ه عادي ډول دخل ځان نظافت اونظم ته دوام وركړي.

وښتنه(۸): ه روŽه كي حمام څنګه دي ، اياتريووارزيات حمام كول روŽي ته تاوان رسوي ؟

ځواب : ه روŽه كي حمام كول روانه كوي ، دځان داكۍ ه نيت وي اوكه دخنكۍ اوتندي دكمولوه نيت ، يوواروي اوكه ډيروارونه ځكه داسلام سترلارښودحضرت رسول الله صلى الله عليه وسلم به ه روŽه كي له ډيري ګرمۍ اوياتندي څخه رسراوبه اولي ، اوحضرت عبدالله بن عمر رضي الله عنهما به بياه روŽه كي دګرمۍ دله منځه وړولواوتندي دمخنيوي لاره خل كالي لندول ، خوه دي شرط ي اوبه تيري نسي اوكه دخولي اوزي رويوللورمهال اوبه تيري سي بياروŽه ماتيږي .

وښتنه(۹): كه يوڅوك ه دي ګمان ي نه دي سهارسوي څښاك اوخوراك وكړي خووروسته ورته څرګنده سي ي سهارختلى ، روŽه يي څنګه ده؟

ځواب: دامام ابوحنيفه رحمه الله ه مذهب ديشلمي له لوه ه دي ګمان شى خوړل ي ګواكي لاشه ده اوهمدارازدروŽه مات له لوه ه دي ګمان دروŽي ماتول ي ګوندي لمروليدلي ه داسي حال كي ي لانه وي لويدلى ، روŽه ماتوي خويوازي قضالازميږي ، خويوشميرنورمجتهدين بياه دي باوردي ي ديشلمي له لوه تيروتنه روŽه نه ماتوي اودروŽه مات له لوه يي ماتوي ځكه ه لومړي صورت كي شه اصل ده اوه شه كي شي خوړل مباح دي اوماښام له لوه ورځ وړاندي ده اوه ورځ كي خودشي خوړل جائزنه دي .

وښتنه(۱۰):روŽاتى كولاي سي خلي ناوړي تيري كړي اوكه يي تو(تف)كول ورباندي لازم دي؟

ځواب: نيŽدي ټول علماء ه دي باوردي ي دخولي دناوړوتيرول روŽه نه ماتوي اوتوكول يي هم لازم نه دي ځكه داكارستونزمن دى ، خوكه ناوړي له خولي څخه ترراويستلووروسته بيرته تيري سي ديوشميرعلماؤ ه نيزروŽه ماتوي ځكه دي كارته اړتيانسته .

وښتنه(۱۱): دمسواك اوبورس وهل روŽي ته تاوان رسوي اوكه نه اودغاښودكريموكارول څنګه دي؟

ځواب: ه عمومي ډول ه روŽه كي مسواك وهل روانلري ،ځكه رسوالله صلى الله عليه وسلم فرمايي: “السواك مطهرة للفم مرضاة للرب” (13).

ياني : مسواك دخولي اكونكى اودڅښتن خوشالونكى دى ، خوكه داسي مسواك وي ي ريښي كوي اويادسيابندي مسواك غوندي خوږخوندولري بيادروŽي دكراهت لامل ګرځي ، ځكه ددي ويره يداكيږي ي ريښي تيري سي اوروŽه ماته سي ، همدارزدكريموكارول هم روŽه نه ماتوي خودخوندله امله يي كارول ښه نه دي ، خودخالي بورس كارول هيڅ رواهم نه لري.