د سیلیګوري دهلیز.

د سیلیګوري تجارتي دهلیز Siliguri Economic corridor، چې”چرګ د غاړې” په نوم هم یادیږي، د مځکې یوه تنګه او پټه برخه ده چې د هند په لویدیځ بنګال ایالت کې موقعیت لري. دا د هند اصلي ټاټوبی د شمال ختیځ ایالتونو سره مښلوي، کوم چې د چین، نیپال بوتان او بنګله دیش سره پولې لري. دغه دهلیز ځکه ستراتیژیک اهمیت لري چي یوازینۍ مځکنۍ لار ده چې دا شمال ختیځ ایالتونه د هند له پاتې نورو ایالتونو سره مښلوي.

د چین او بنګله دیش په اوسنئ شرایطو کې، د سيليګوري دهلیز اړوند څو مسلې شتون لري:

1. چین: د چین د تبت خودمختاره سیمې ته د سيليګوري دهلیز نږدې کیدو د هند لپاره امنیتي اندیښنې راپورته کړې. د چین حکومت په تبت سیمه کې خپل پوځي زیربناوې پراخوي چې د دې دهلیز لپاره د احتمالي نظامي ګواښونو په اړه اندیښنې راپورته کړي. هند په سیمه کې د چین له خوا هر ډول فعالیتونه له نږدې څاري ترڅو د سیلیګوري دهلیز امنیت او بشپړتیا ډاډمن کړي.

2. بنګله دیش: د سیلیګوری دهلیز د بنګله دیش سره د هند د اړیکو لپاره هم مهم دی. بنګله دېش چې د دهلېز په جنوب کې پروت دی، په تاریخي ډول له هند سره دوستانه اړیکې لري. په هرصورت، د غیرقانوني کډوالۍ، قاچاق، او امنیتي ننګونو په څیر مسئلې د اندیښنې وړ دي. دواړه هېوادونه په ګډه کارکوي چې د بېلابېلو دوه اړخیزو میکانیزمونو او تړونونو له لارې دغه مسائل حل کړي.

3. هندوستان: د هند لخوا په شمال ختیځو ایالتونو کې د زیربناوو او ارتباطاتو د پیاوړتیا لپاره هڅې سوي او رواني دي، مثلا د سړکونو، ریل پټلۍ، او د هوايي اړیکو پراختیا په شمول د سیلیګوري دهلیز باندې د سیمې انحصار کمولو لپاره لا هم هڅې راواني‌ دي. سربېره پر دې، هند د نوموړي دهلېز د امنیت د تامینولو لپاره په سیمه کې د خپلو پولو د مدیریت وړتیاوې لوړوي او پوځي زیربناوې یې ښه تقویه کړيدي.

د سیلیګوري دهلیېز څخه را پیښیدونکي راتلونکي ننګوني:

دا مهمه ده چې باید یادونه یې وسي چې د سیلیګوري دهلیز په اړه وضعیت او متحرکات کولی سي د بنګله دیش، بوټان او نیپال لپاره لویې سیاسي او تجارتي ستونزې رامینځته کړي.

هند باید له دغو هېوادونو سره یوې موافقې ته ورسېږي (ځکه چې دوی اصلي برخه اخیستونکي دي) په ګډه د دې دهلیز د امنیت لپاره د واحد ځواک په توګه کار وکړي ترڅو په دې سیمه کې د چین د راتلونکو بدمرغیو مخه ونیسي.

تاسو څه فکر کوئ؟ ایا تاسو مخکي د دغه دهلیز په اړه پوهیدلاست ؟ ایا د نوموړو هېوادونو تر منځ به راتلونکي کې څه پیښ سي ؟ خپل نیک نظرونه راسره شریک کړئ. 

مننه 

پښتون ځیرک 

فرانسه 

17/7/2023