د پښتون قوم وتلې او منلي شخصيت باندې جوړ فلم باچا خان باندے زما يوه تبصره….فيروز افريدي
ليک فيروز افريدي
http://www.thefrontiergandhi.us
نن سحر چې ما په ټي وي دا خبر وکوت چې په پښاور کښې نن هغه فلم کوم چې په حضرت باچا خان چي يو ې کاناډائي ښځې ټي سې مکلوهن په دوويشت کاله کښې مکمل کړې او جوړ کړې وو ،
د پارټئ د سنئير ممبرانو بشمول د صوبې وزير اعلې امير حيدر هوتي د دغه فلم نندره وکړه.

د فلم په ريليز کيدلو زه هم ډير خوشحاله شوم او زړه مې وغوښتل چې يو څو کرښې تبصره په دغه فلم خپلو وروڼو خوئيندو وليکلم.

کله چې دغه فلم په پښاور کښي وښولې شو نو د دغه فلم په کتو هر سړې(نندارچيان) ډير خوشحاله وو،او پکار هم وه ځکه چې دا د ټولو پښتنو د پاره د فخر او وېاړ ځائي وو چې د کنيډا يوې ښځې او د هغي ملګرو په يو پښتون ليډر دا فلم جوړ کړو.او د هغه په ژوند،کار،د ازادئي د پاره د هغۀ قربانئ، منډې ترړې ،جيلونه تکليفونه او د خدائي خدمتګار تحريک بې لوثه ملګرو قربانئ په ډير موثر انداز کښې د ښؤولو يو کوشش کړې دے

دغه فلم د يوې هندې ناول نګارې ښځي Eknath Easwaran په باچا خان باندې ليکلي شوې ناول په قيصه جوړ وو.
په دغه فلم کښې زما هم وړه غوندې ونډه(هغه د يوسف په خريدارو کښې کښې دبوډئ پونبه په څير ) شته .

زما برخه څنګه پکښي شامله ده؟

زما برخه داسې شروع کيږي چې دوه کاله وړاندې چه کله فلم په اخيري مرحلو کښې وو نو يو انډين پروفيسر شاهد صديقي څوک چې د دغه فلم په رسيرچ کښې ډير زيار باسلې دےاو شپه او ورځ يې په ځان يوه کړي وه ،د مختلفو خلکو، علمي او سياسي مرکزونو ،او ګڼ شمير د پښتو ويباڼو دمديرانو سره سره تماس ونيوو.
صديقي صيب د پښاور باچا خان مرکز له ئې هم ډير زيات ايملونه وليږل خو چا ورله ځواب ورنه کړو .
بيا څه وخت پس ئې زما سره ئې تماس ونيوو، او ما ته ئې هم د خپل خواهش اظهار وکړو چې زه د هغه د پاره د حضرت باچا خان،حاجي صيب ترنګزو،او فادر وګرم څوک چې د باچا د اوليني خوندګي ايډورډمشن سکول پشاور ګنج په ۱۹۰۵ کښې پرنسپل وو يو څو نايابه تصويرونه پيدا کړم.

د باچا خان بابا څه تصويرونه په نيټ موجود وو ،او په څو پسې مو مجلې او کتابونه چاڼ کړل ،او د حاجي صيب ترنګزو تصوير مې د يوې مجله نما غوندې بروشر نه سکين کړو کوم چې ما ځان سره د پاکستان نه څه موده وړاندې راوړې وو او دغه سکيچ نما غوندې تصوير د حاجي صيب ترنګزو په مزار جوړ شوې عرس او مشاعره د پاره د مهمندو شاعرانو ملګرو په زيار چهاب شوے د يو بروشر سرورق وو.

په بل مخ ئې د حاجي صيب د ځوئي او خليفه په سپين اس سور عکس وو چۀ دا دواړه هم ما شاهد صديقي صيب ته وليږل .

بيا وروستو د فادر وګرم د تصوير مسئله وه.

ما د پښاور باچا خان مرکز ډاکټر فضل رحيم مروت صيب ،د خيبر واچ ملګرو،دسرحد کنزرويشن ډاکټر علي جان صيب ،د ايدورډ کالج پروفيسر ډاکټر يارمحمد مغموم صيب ،د پشاور اکيډمي واکدارانو ،د باچا خان بابا خورئي پروفيسر جهانزيب نياز صيب او ،ډاکټر شيرزمان طائيزي صيب ته ايميلونه او ټيليفونونه وکړل او د ځيني مشرانو سره مې د شاهد صديقې صيب مستقيمې رابطي بشپړ کړې.
پرته له دې نورو ډيرو ځايونو ته ټيلفونونه او ايملونه مونږ و کړل خو د بده شامته دا تصوير پيدا نه شو.
ما خپل ځوئي امجد علي په دغه کار پسې د پښاور ارکائيوته ،او بيا هم هغه په ګنج کښې ايډورډ مشن سکول ته وليږلو او د فادر وګرم تصوير ئې ترې وغوښتو خو هغوئي ټولو ورته د فادر وګرم تصوير پيدا نه کړو.

زما ځوئي په خپل موبائيل کيمره د ايډورډ مشن سکول ګنج پټ په پټه څو تصويرونه واخيستل او هغه ئې ما ته راوليږل.

دغه ټول کار تقريبا په ۵-۶ مياشو پورې زما او د شاهد صديقي صيب تر منځ په رابطو اوپرله پسې يادګيرو نه پس مکمل شو .
په دغه وجه زما او محترم شاهد صديقي صيب کلکه ملګرتيا جوړه شوه ،او هغه ما ته په ښکاره اوليکل چې ستا کار زموږ د پاره ډير مهم دے او دوئي ټل ئې د قدر په سترګه ګوري ،ځکه چې په دغه کار پسې ما پاکستان ته سفر نشو کولے او په پاکستان کښې ميشت خلکو زما د ايمل ځواب هم نه کولو،هغه زياته کړه چې مونږ خپل محسنا ن نه هيرو،او زما شکريه ئې په واز کومي ادا کړه.
ما ورته اوليکل چې زه اګر چې د اے اين پي ممبر نه يم خو بحثيت پښتون په يو لوئي پښتون راهنما ستاسو دغه کار ته ډير زيات د قدر په سرګه ګورم، اوستاسو سره هر قسم مرستې ته بې له څه غرضه او لالچه تيار يم.
صديقي صيب زما ډير زيات مشکور وو او زه د هغه چې زما د وطن په يوه لويه هستي ئې کار کولو ،او شپه او ورځ ئي په ځان يو کړې وه.
او ما هم دغه کار د کوم لاچ په خاطر نه وو کړې او نه ئې اوس په چا احسان کول غواړم خو خوشحاله په دې شوم چې دويشت کاله وړاندې کومې ښځي او د هغې ملګرو چې دا کار شروع کړې وو په ډير استقامت ئې سر ته ورسوو،او زما هم هغه لږې ډيرې منډي بې ځايه نه شوے.
زما د دغه خبرو تائيد به دغه پاس کسان وکړي کوم چې وخت په وخت ما په دغه سلسله کښې په تماس کښې نيولي وو.

تيره ميا شت چې کله د فلم جوړيدو او په نيو يارک امريکه کښې د پرئيمر خبر خپور شو نو ما ته راياد شو چې دا چرته هغه فلم خو نه دے کوم د پاره چې صديقي صيب سره زما هم لږه ډيره منډا کړې وه ځکه چې زما نه دا خبره بلکل ۀيره شوې وه. د صديقي صيب ايمل ايډريس پسې وګرځيدم خو پيدا مې نه کړې شو .بيا مې د امجد نه تپوس وکړو نو هغه راته هغه ايډريس د خپل ايمل بکس نه راوليږلو .
ما شاهد صديقي صيب ته مختصر غوندې ايميل واستوو . او د فلم په ځقله مې ترې تپوس وکړو هغه دوه اونئ پس ځواب راکړو چې هو دا هم هغه فيلم دے چې دوئي په کار پئيل کړې وو.او د خوشحالئ زيرې يې هم راکړو .چې فلم ډير کامياب جوړ شوې دے.او څه موده پس به زمونږ ډائيرکټره صاحبه ستاسو وطن ته سره د فلم درځي.
فلم وښولې شو .زه نه يم خبر چې په دې فيلم کښې زما هغه تصويرونه شته او کنه خو د صديقي صيب اخيري ايمل ستاسو د پاره دلته رانقل کول غوارم.
مننه پيروز افريدي
قطر

Dear Feroz Afridi Sahab
Thank you so mucch for your message.My apologies for not being able to respond back earlier.I am in Canada now for another research project.
Anyway it gives me tremendous joy and satisfaction to inform you that the documentry on Bacha Khan(BK)has been completed now after many turbulent and difficult experiences and to let u know that its because of the support of people like you that I along with my director and crew have been able to realise this dream called Bacha Khan, its our humble tribute to the great legend and idea called Bacha Khan and his unprecedented committment to peace and non violence.
I am also happy to inform you that the movie was opened in New York last month at the Lincoln Center to a unprecedented scale n inspite of heavy rains was well received n apreciated.I am attaching a picture of Bk from the Lincoln Center.
Probably my director would be taking the movie to Pakistan sometimes next month if verything goes well.I won’t be able to make it as I am in canada but will inform you in advance.

take care
Allah hafiz
Dr Shahid M Sidddiqui