لراوبر ویب پاڼه لراوبر يو افغان – تازه خبرونه
۷۸۶
د روانی میاشتی یعنی د جنوری په دیارلسمه د برټانیی د لومړی وزیر ګورډن براون د وینا پر بنسټ افغانستان ته د نو رو برټانوی پوځیانو استوانه او د تیری ورځی په خبر کی د امریکی د پوځ د لوی درستیزانو د کمیټی مشر میک مولن د وینا پر بنسټ د ۲۰ تر ۳۰ زرو اضافی سرتیرو استوانه افغانستان ته داسی یوه نوی او حساسه موضوع ده چی نوموړی هیوادونه ورته پکی د ترهګری په وړاندی د جګړی د بریالیتوب هیلی ګوری او افغان ولس پکی ورته د سولی، عدالت، د اقتصادی ستونځو حل او د سرتاسری امنیت ټینګښت ته هیله من دی.
د برټانیی وزیر په خپلو ویناووکی یو ځل بیا افغانانو سره د مرستو او د راتلونکی کال د ولسمشری ټولټاکنو د پاره د سوله اییزی فضا راوستلو ژمنی وکړی.
او میک مولن وایی چی ځواکونه به یی د امنیت د راوستلو او افغانانو سره په پرمختیایی چاروکی مرستی وکړی.
په دی اړه باید اووایم چی نن صبا د افغانستان حالت ته هماغه لرغونی متل ډیر صدق کوی چی وایی:
؛قصابان چی ډیر شی، غوا مرداریږی؛.
داسی یو هیواد چی د مساحت او وګړو له مخه ډیر یو کوچنی هیواد دی، او په تیرو اتو کلونو کی پکی شاوخوا څلویښتو هیوادونو یواځی په کابل کی چی د هیواد مرکز دی، او ټولی لاری او کوڅی یی د کورنیو او بهرنیو پوځیانو ټانکونو او سرتیرو نیولی دی، امنیت رانه شو وستلی نو پس له دی به یی څنګه راولی او یا په ځانګړی توګه باید اووایم چی اوس مهال د برټانیی پوځ چی په کومو سیمو کی لکه هلمند کی پروت دی، هغه سیمی د هیواد تر ټولو نارامه سیمی دی.
ستونزه دا ده چی د افغانستان اصلی ستونځو او اړتیاوو ته نه بهرنی او نه کورنی مشران پام کوی، که دوی په ځانګړی توګه بهرنیان او په بیلګی توګه برتانیا او امریکا په رښتیا سره په افغانستان کی د سولی ټینګښت غواړی، دوی باید د سولی د ټینګښت په وړاندی د مخ په زیاتیدونکو ګواښونو لاملونه ومومی او د حل لپاره یی لاری چاری ولټوی نه دا چی یواځی په پوځی چارو ټینګارو وکړی.
لکه څنګه چی تیره اوونی د امریکی یو وتلی سناټور جان کیری وویل د افغانستان موضوع د پوځی لاری نه شی حل کیدای، او غوښتنه یی وکړه چی تر هر څه نه مخکی باید د افغانانو د ژوند د ښوالی د پاره باید کار وشی.
نو څرنګه چی جګړه هیڅکله د حل لاره نه ده ثابته شوی لکه څنګه چی په تیرو اتو کلونو کی یی کومه مثبته پایله نه درلوده نو له دی نه مالومیږی چی د حل لاری یی نوری دی.
داسی نه چی برټانیا او امریکا د افغانستان د تاریخ او د خلکو د کلتور او ژوند په اړه مالومات نه لری، دوی په دی ښه پوهیږی چی افغان ولس ډیر ځانګړی حساسیتونه لری او د تاریخ په اوږدو کی چی هر بهرنی ځواک دغو حساسیتونو ته پاملرنه نه ده کړی نو پایله یی دا شوی چی هم یی ځان او هم یی افغان تباه کړی دی.
او نن صبا هم دغی حساسیتونو ته پاملرنه نه کیږی، چی زه به یی یو څو د مثال په ډول وړاندی کړم:
لومړی دا چی په تیرو څو لسیزو کی هغه ملی وژونکی چی د یو ی یا بلی خواه ته پلورل شوی ګوډاګیان ول او د خپل کاذب واک نه په ګټی اخیستلو سره یی ډیر افغانان بی ګناه ووژل، لوټ کړل، بی عزته کړل،………..
یو ځل بیا د همدغی واکمنو بهرنیو هیوادونو په مټ د وزیر، والی، وکیل او داسی نورو واکمنو په توګه مظلوم ولس باندی وروتپول شول او اوس ښه په رسمی او ازاده توګه خپلو لوټماریو ته دوام ورکوی.
او هر یو د ملی باطور په نوم په شین زور په ولس ورتپول کیږی.
دوهم دا چی د طبیعی او بشری حقوقو په اساس د یو چا کورته بی اجازی ننوتل یو ډول تیری دی، نو ددغی اصل په نه پام لرلوسره نن صبا د ډیریو افغانانو په ځانګړی توګه د پښتنو په کورونو، کلو، ښځو، ماشومانو، سپین ګیرو او وړو او زړو هر ډول تیری روان دی،کلی یی بمباریږی، کورونه یی شپه او ورځ لټول کیږی، په تورو او یخو شپو کی یی معصوم ماشومان له خوبه په چغو راویښږی، او یا خو هماغسی په خوب ویده د الوتکو په بمباریو کی ساه ورکوی او د خاورو لاندی کیږی، ګلالی او بی ګناه ځوانان په هغی اودغی نوم وژل کیږی او یا د تورو تمبو
شاته اچول کیږی….
دریم دا چی په میلیونونو ډالری افغانستان ته راغلی او راروانی دی خو لیدل کیږی چی دغه ډالری ډیری وخت د همدغو ملی خاینانو په مجلسونو، دسترخوانونو او کورونو لګیږی.
او داسی نوری چاری چی تر اوسه یی هم پایلی لا پسی منفی روانی دی خو په میلونونو پری تللی دی او لا روانی دی.
د مثال په توګه په تیرو اوو اتو کلونو کی ډیری هستی د نشه یی توکو پر وړاندی د مبارزی په نامه ولګیده، خو پایله یی دا شوه چی په ۲۰۰۷ اووم کال کی د ملګرو ملتونو د یو وتلی کارکوونکی انټونیو ماریا کوستا په هغی مقالی کی چی د برټانیی د ګارډین نړیوالی ویب پاڼی کی راغلی وه وییل شوی چی د ملګرو ملتونو د احصایی د راپور په اساس یواځی په هلمند کی د نړی تر ټولو هیوادونو نه زیات اپین تولید شوی دی، چیرته چی شاوخواه اووه زره برتانیوی پوځیان میشت دی او د کوکنارو په وړاندی مبارزه یی په لومړیتوبونو کی راځی.
نو داسی په سلګونو مثالونه دی چی ټوله نړی پری خبره ده او همدغه لاملونه دی چی د خلکو نا باوری، نا امیدی او کرکه یی د دولت او په ځانګړی توګه د بهرنیانو په وړاندی ډیره کړیده او لا پسی ډیریږی. او دا ښکاره خبره ده چی هر هغه نظام سره چی ولس ملاتړی نه وی هغه نظام هیڅکله بریالی نه وی.
نو په پای کی باید اووایم چی لومړی باید د هغو لاملونو د حل لپاره لاری چاری ولټول شی کومو چی د دولت او ولس تر منځه یی لری والی منځ ته راوستی دی، او د خلکو په زړونو کی یی د دولت او په ځانګړی توګه د بهرنیانو په وړاندی نا باوری، کرکه او ناامیدی رامنځ ته کړیده، او که نه چی په لکونو پوځونه هم راشی او ولس او دولت سره یو نه وی نو ګومان نه کوم چی دا وړی شړی شی.
