کور / شعر / حکیم سنایي غزنويد دري طنز بنسټ ایښوونکی

حکیم سنایي غزنويد دري طنز بنسټ ایښوونکی

د حکیم سنايي غزنوي د شعرونو په دیوان کې د طنز ، هجو او هزل نه پرته شوخی، خوش‌طبعي، خندونکې خبرې او ټوکې د ورم ووراشه اوساتیری لپاره شته
 لکه هغه چې وایي:.
  اگر خواهی که گل بينی رخ خود را تماشا کن
وگر ميل خزان داری نگاهی جانب ما کن
که غواړې چې ګل ووینی خپل مخ ته ګوره
که منی غواړی ز ما خواته ګوره
 ***
گویی که نترسم ز همه دیوان آریاز میخ
چه ترسد که مر او را نبود مخ
وایې له ټوله دیوانه دی نه ویریږم ،بلی
له میخه څه ویره چې نه لری ماغزه
دیوان ( د شعر کتاب)
***
ایمن بود از چشم بد آن را که ز زشتی
در چشم کسان چون رخ شطرنج بود رخ
امن به وي له بد نظره هغه نا شولټه
 چې د خلکو په سترګو کې یې د شطرنج رخ وی مخ
***
چون تو شدی پیر بلندی مجویکانکه ز تو زاد بلندان شود
روز نبینی چو به آخر رسدسایه‌ی هر چیز دو چندان شود
چې شوی زوړ مه کوه لویي هغه مهال ستازوکړي کوي بابايي چې ورځ شی اخیره نه وینې د هر شی دوچنده ش سایې


***
گفت بر دوخته مرا شعری خواجه خیاطی از سر فرهنگ
معنی او چو ریسمان باریک
قافیت همچو چشم سوزن تنگ
ویل شعر ګنډلي یم زه خواجه درزی د مخي له فرهنګه
مانا یې داسې لکه رسۍ نرۍ
او قافیه يې لکه د ستنی سترګه تنګه
***
سوی دين هديه خدايش دان
آن‌كه ناخوانده آيدت مهمان
دا دین ته د خدای ډالۍ ګڼه
چي نابللی راشی درته میلمه
***
او همه‌شب گرسنه تو زخورش‌های خوب
کرده شکم چارسو، چون شکم حامله
هغه ټوله شپه وږی ته دډیرو ښه خوړو
نس لکه چارسو، لکه نس د امیندواری
***
 مال دادی به‌باد چون تو همی
گِل به‌گوهر خری و خر به‌خیار
مال دی یو وړ باد چي وپيری خټه په ګوهر او خر په خوښه
***
مرد عالی همـم نخواهد بنـد
سگ بود، سگ به‌لقمه‌ای خرسند
دښه همت سړی نه غواړی بند
سپی وی، سپی په ګوله خوښمند
***
هغه د می په هکله داسی په شوخي وایي
 چیست حاصل سوی شراب شدن



اولش شر و آخر آب شدن
در دل از سود او سروری نه
هر چه او داد جز غروری نه
تو بدو دین و بخردی داده


او بتو دیوی و ددی داده
تو ازو آن خوری که مستی توست
او ز تو آن خورد که هستی توست
د شرابو څښلو څه ده پایله
 سريې شر او اخیر يې بې آبه
 په زړه کې دهغه ګټه نه ده سروري
هر څه چې هغه ورکوي ده غروري
ته هغه ته دین او عقل ورکوې
هغه تا ته شیطاني او حیوانی درکوی
ته د هغه هغه خوری چی ده ستا مستی
هغه ستا هغه خوری چې ده ستا هستی
***
گه خوری چیزی کاز خوردن آن چیز ترا
نی چون سرو نماید بنظر سرو چو نی
گر کنی بخشش گویند که می کرد نه او
ور کنی عربده گویند که او کرد نه می
کله خورې یو شی چې د هغه له خوړو
نی سرووینې او سرو لکه نی
که سخاوت وکړی وای می کړی نه هغه
که شخړه وکړي وایی هغه کړی نه می